Wyjęty materiał sadzeniowy podlega klasyfikacji jakościowej, tzn. sortowaniu. Klasyfikowanie sadzonek polega na ocenie ich jakości. Podstawą klasyfikacji materiału sadzeniowego są określone wymagania jakościowe, zawarte w normie branżowej „Materiał sadzeniowy, sadzonki drzew i krzewów do upraw leśnych, plantacji i zadrzewień - BN-76/9212-02”.
Każdy z typów sadzonek do upraw leśnych i plantacji oraz każda, oprócz plennej, forma sadzonek do zadrzewień dzieli się, w zależności od jakości, na 2 klasy: I i II. Klasy te wyróżniane są na podstawie wymagań co do wysokości części nadziemnej, średnicy w szyjce korzeniowej i długości systemu korzeniowego, w odniesieniu do gatunku, wieku i sposobu produkcji.
Sadzonki drzew i krzewów do upraw leśnych, plantacji i zadrzewień powinny, spełniać prócz wymagań szczegółowych, następujące wymagania ogólne:
Sortownie materiału sadzeniowego jest czynnością bardzo pracochłonną i wymagającą sporego doświadczenia od robotników, którzy ją wykonują. Dla przyspieszenia i prawidłowego wykonania sortowania używa się specjalnych szablonów. Są to deseczki opatrzone z boku wycięciami, odpowiadającymi średnicy w szyjce korzeniowej dla poszczególnych wyborów. Jeżeli sortowanie odbywa się w pomieszczeniu, szablony przymocowuje się do stołów, na których przeprowadza się klasyfikowanie siewek. W trakcie sortowania odrzuca się materiał sadzeniowy nie osiągający wymagań II klasy, natomiast rozsegregowany materiał klasy I i II przechowuje oddzielnie. Aby ułatwić przewożenie sadzonek do miejsca dołowania, układa się je w pęczki po 50 lub 100 sztuk.
Wymiary minimalne podstawowych gatunków drzew według BN-76/9212-02
Lp. | Gatunek i wiek sadzonek | typ. sadz. | klasa jakości | pęd | korzeń | typ. sadz. | klasa jakości | pęd | korzeń |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
od (cm) | do (cm) | ||||||||
1 | jodła pospolita | 2/0 | II | 4 | 5 | 1/3 | I | 20 | 20 |
2 | modrzew europejski | 1/0 | II | 7 | 10 | 1/2 | I | 40 | 25 |
3 | sosna zw. war. górskie | 1/0 | I | 5 | 15 | 1/2 | I | 10 | 25 |
4 | sosna zw. war. nizinne | 1/0 | II | 4 | 15 | 2/0 | I | 12 | 25 |
5 | świerk posp. war. górskie | 1/0 | II | 3 | 5 | 2/2 | I | 25 | 20 |
6 | świerk posp. war. nizinne | 1/0 | II | 3 | 6 | 2/2 | I | 30 | 25 |
7 | brzoza brodawkowata | 1/0 | II | 8 | 10 | 1/2 | I | 80 | 20 |
8 | buk zwyczajny | 1/0 | II | 10 | 15 | 3/0 | I | 50 | 25 |
9 | dąb bezsz. i szypułkowy | 1/0 | II | 7 | 15 | 1/3 | I | 50 | 25 |
10 | olsza czarna | 1/0 | II | 10 | 15 | 1/2 | I | 100 | 25 |