Efekty gospodarki leśnej w dużym stopniu uzależnione są od siedliska, a więc głównie od gleby, klimatu i rośliny. Podstawową funkcją każdej gleby jest produkowanie odpowiedniej ilości biomasy o pożądanej jakości.

Zdolność gleby do zaspokajania edaficznych wymagań różnych roślin w ramach możliwości stwarzanych przez pozostałe czynniki siedliskowe nazywa się żyznością gleby.

Żyzność przejawia się w zdolności gleby do przekazywania bytującym na niej roślinom składników pokarmowych, wody, powietrza, ciepła itp. oraz w wymianie gazowej.

Dzieje się to na skutek współdziałania określonych fizycznych, chemicznych i biologicznych właściwości gleby z innymi czynnikami ekologicznymi. Kryterium oceny żyzności opiera się na reagowaniu roślin na warunki edaficzne stwarzane przez daną glebę. Sama zasobność gleby w składniki pokarmowe nie wystarcza do wzrostu i rozwoju roślin. Mówi się, że żyzność nie zawsze idzie w parze z zasobnością.

Na glebach z natury zasobnych rośliny mogą się źle rozwijać, kiedy inne czynniki nie będą sprzyjały włączeniu występujących składników pokarmowych w obieg biologiczny. Wskaźnikiem żyzności gleby może być liczba gatunków lub ekotypów, którym dana gleba może zapewnić warunki rozwoju. Im więcej gatunków roślin można uprawiać na danej glebie, tym większa jest jej żyzność.

Żyzność gleby dzieli się na żyzność naturalną i żyzność sztuczną.

Żyzność naturalna jest wypadkową wielu czynników glebowych, wśród których szczególne znaczenie mają mikroorganizmy, które wraz z fauną glebową biorą czynny udział w procesach powstawania próchnicy mullowej oraz uruchamiają nieprzyswajalne dla roślin składniki pokarmowe.

Żyzność naturalna kształtowana jest przez naturalne czynniki przyrodnicze i łączy się z naturalnymi zespołami roślinnymi. Wszędzie tam, gdzie istnieje dynamiczna równowaga pomiędzy siedliskiem a szatą roślinną, klasę efektywnej żyzności gleby można określić na podstawie liczby gatunków roślin naczyniowych.

Istnienia równowagi można oczekiwać w parkach narodowych i rezerwatach leśnych oraz we właściwie zagospodarowanych drzewostanach starszych klas wieku.