Żywotnik olbrzymi

Thuja plicata D. DON (T. gigantea NUTT.) — żywotnik olbrzymi

żywotnik olbrzymi

Najwyższy gatunek żywotnika; w ojczyźnie dorasta do wysokości 30—60 (76) m i pierśnicy 1,2—2,4 (6) m. Ma wąskostożkowatą koronę, pień rozszerzony u podstawy, z deskowato wykształconymi nasadami najgrubszych korzeni. Kora łuszcząca się, czerwonawobrązowa, cienka (1—2,5 cm grubości). Młode gałązki zwykle zwisające; pędy spłaszczone, liście łuskowate ciemnozielone i błyszczące na stronie górnej, z białawym nalotem woskowym na stronie dolnej, zwłaszcza na młodych pędach.

Szyszki i nasiona podobne jak u poprzedniego gatunku, nieco większe; łusek zwykle 5 lub 6 par, z nich 2 lub 3 pary zawierają po 3 nasiona. Dojrzewają podobnie, we wrześniu i październiku. Nasiona płaskie, z dwoma skrzydełkami, mają zdolność kiełkowania 50—70%. Obradza co 2 lub 3 lata; żyje bardzo długo: 500—1000 lat.

Żywotnik olbrzymi występuje w zachodniej części Ameryki Północnej, głównie w pasie przybrzeżnym Oceanu Spokojnego, między 40° a 56° szerokości północnej (USA, Kanada). Na wybrzeżu rośnie od poziomu morza do 900 m, zaś w Górach Skalistych od 600 do 2100 m n.p.m. Spotyka się go nad brzegami rzek, na glebach żyznych, wilgotnych i przepuszczalnych, gdzie dorasta do największych rozmiarów, a zwłaszcza na wybrzeżu oceanu; w górach rośnie u podnóża zboczy, w dolinach i na tarasach.

Jest gatunkiem cienioznośnym i odpornym na wiatry. Rośnie w drzewostanach litych i mieszanych, jednak lepiej rozwija się w drzewostanach litych. Odznacza się cennym, bardzo trwałym drewnem. Pod względem gospodarczym jest jednym z najważniejszych drzew zachodniej części Ameryki Północnej. Jako drzewo ozdobne uprawiany jest w postaci różnych form i odmian ogrodowych.

Do Europy sprowadzony w 1854 r. jako drzewo parkowe; wprowadzany jest także na powierzchnie doświadczalne do upraw leśnych. Nasz klimat wytrzymuje zupełnie dobrze, wymaga jednak większej wilgotności powietrza i gleby, a w młodości jest mniej odporny na mrozy niż T. occidentalis.

W Polsce można go spotkać w lasach 21 nadleśnictw na ogólnej powierzchni 7,8 ha, gdzie często odnawia się z samosiewu. W Polsce i Europie Zachodniej jest zalecany do uprawy ze względu na osiągane rozmiary, dużą zasobność drzewostanów oraz cenne drewno. Może być wprowadzany jako drugie piętro w drzewostanach sosnowych i modrzewiowych.

z/zywotnik-olbrzymi.txt · ostatnio zmienione: 2024/02/24 18:43 przez kater