Zabiegi melioracyjne

Działaniem mającym na celu podniesienie zdolności produkcyjnej gleby oraz polepszenie warunków siedliskowych są zabiegi melioracyjne. Do zabiegów melioracyjnych wykorzystywanych przy odnawianiu lasu lub zalesianiu zalicza się: nawożenie mineralne i wapnowanie, nawożenie organiczne (w tym również stosowanie podsypek) oraz nawożenie zielone.

Nawożenie mineralne poleca się do stosowania w znacznie zniekształconych środowiskach na glebach zdegradowanych lub też będących pod silnym wpływem emisji przemysłowych. Celem nawożenia jest w tych warunkach podniesienie lub podtrzymanie sprawności gleby. Nawożenie mineralne może także ułatwić wprowadzenie na dany teren gatunków o większych wymaganiach pokarmowych oraz powoduje zwiększenie przyrostu drewna. Efekty nawożenia mineralnego są większe, gdy obok odpowiednio dobranych nawozów mineralnych zostanie na określoną powierzchnię wprowadzona np. roślinność motylkowa. Dotyczy to szczególnie nawożenia mineralnego gleb piaszczystych, dysponujących tylko niewielką zdolnością utrzymywania przez dłuższy czas w strefie korzeni dostarczonych nawozów. Skuteczność nawożenia mineralnego jest największa, jeśli wykonuje się je w trzyletnich lub starszych uprawach (nawożenie pogłówne), kiedy sadzonki mają odpowiednio rozwinięty system korzeniowy, zdolny do optymalnego wykorzystania dostarczanych składników pokarmowych. Nawożenie startowe, wykonywane przed założeniem uprawy, nie daje takich możliwości. Dawkowane nawozy mineralne zbyt szybko przemieszczają się w głąb gleby, poza zasięg systemów korzeniowych i stają się niedostępne dla sadzonek.

Wapnowanie ma na celu obniżenie nadmiernej kwasowości gleby. Wapnowanie jest wskazane na glebach pozostających pod szkodliwym wpływem emisji przemysłowych. Wapno ogranicza stopień pobierania przez rośliny tzw. metali ciężkich i innych pierwiastków lub związków toksycznie działających, co umożliwia im w zamian przyswajanie potrzebnych ilości składników pokarmowych i zapobiega zatruciom. Wapnowanie jest wskazane na glebach ciężkich, zbitych, kwaśnych o grubej warstwie surowej próchnicy, gdyż stanowi niezbędny warunek nadania tym glebom korzystnej struktury, uczynienia ich bardziej przewiewnymi, ciepłymi i przepuszczalnymi oraz pobudzenia w nich procesów biologicznych. Do wapnowania nadają się też gleby z natury lekkie, lecz wyjałowione, pozbawione struktury, zakwaszone. Wapnuje się gleby w zasadzie o odczynie niższym niż pH 5,5.

Nawożenie organiczne polega na wprowadzeniu do gleby różnego rodzaju materii organicznej, jak np. torf czy kora. Ma ono na celu wzbogacenie gleby w związki próchniczne i łatwo przyswajalne, mineralne substancje pokarmowe. Nawożenie to poprawia stosunki wodno-powietrzne w glebie, wywiera bezpośrednio korzystny wpływ na rozwój roślin i mikroorganizmów glebowych. Nie powoduje żadnych nie pożądanych skutków ubocznych. Nawożenie to bywa stosowane dość rzadko, gdyż jest zabiegiem bardzo pracochłonnym i dość kosztownym. Pewną odmianą nawożenia organicznego jest stosowanie tzw. podsypki. Przygotowaną substancję organiczną (kompost lub torf) wsypuje się do dołków, w których następnie będą posadzone sadzonki. Do wykonania podsypki potrzeba od 40 do 50 m3 materiału organicznego. Nawożenie organiczne zaleca się stosować najczęściej na ubogich glebach piaszczystych oraz przy zalesianiu różnego rodzaju nieużytków poprzemysłowych (hałdy, wyrobiska). Innym sposobem zwiększania zawartości substancji organicznej w glebie jest tzw. nawożenie zielone. Jest to wysiew na określonej powierzchni odpowiednich gatunków roślin (rośliny motylkowe) wytwarzających dużą masę, a następnie ich przyorywanie. Rośliny te są wysiewane najczęściej na wiosnę, na rok przed założeniem uprawy leśnej, a następnie przyorywane na jesieni.


Źródło: Elżbieta Murat „Poradnik hodowcy lasu” 1999

z/zabiegi-melioracyjne.txt · ostatnio zmienione: 2020/03/26 19:10 (edycja zewnętrzna)