Skrzydłorzech kaukaski

Rodzaj Pterocarya — skrzydłorzech

Rodzaj ten różni się od rodzajów Juglans i Carya drobnymi, oskrzydlonymi orzeszkami, które zwisają w długich i wąskich owocostanach. Rdzeń gałęzi jest blaszkowaty (przerywany), podobnie jak u Juglans. Pąki zwykle nagie (nie okryte łuskami), osadzone na trzonkach. Liście nieparzystopierzaste, rzadziej parzyste, z 5—15 listkami. Występuje osiem gatunków skrzydłorzechów: w Chinach (6), Japonii (1) i zachodniej Azji (1); z tych tylko jeden gatunek jest u nas częściej spotykany.

Pterocarya fraxinifolia SPACH. — skrzydłorzech kaukaski

Drzewo wysokości 20 (30) m i pierśnicy 120—150 cm, zwykle wielopniowe lub bardzo nisko rozgałęzione; daje odrosty korzeniowe. Kora na starszych pniach głęboko spękana. Młode pędy nieznacznie owłosione, potem nagie, brązowawe, z licznymi żółtymi przetchlinkami. Pąki nadległe, najwyższe z nich osadzone na dość długich trzonkach, nie okryte łuskami, krótko i rdzawo owłosione.

Liście nieparzystopierzaste, długości 20—45 (czasem do 60) cm, złożone zwykle z 19 (11—27) listków. Listki długości 5—11 cm i szerokości 2—4 cm, ciemnozielone i błyszczące na stronie górnej, matowozielone od spodu, z białymi włoskami w kątach nerwów i wzdłuż ogonków liściowych; brzeg listków rzadko piłkowany. Orzeszki otoczone z 2 stron skrzydełkami; razem z nimi mają 1,5—2 cm szerokości. Owocostany zwisające, długości 20—45 cm.

Skrzydłorzech kaukaski występuje na Kaukazie i w Iranie, zawsze w pobliżu płynących wód; znosi dobrze długotrwałe zalewy. Starsze okazy są zwykle otoczone licznymi odroślami korzeniowymi.

Jest to piękne drzewo parkowe, ozdobne z racji pierzastych, błyszczących liści i zwisających wąskich owocostanów. Rośnie zwykle krzaczasto, wymaga dużo miejsca ze względu na szeroką koronę i odrośle korzeniowe, które dają z biegiem czasu malownicze, wielopniowe grupy. Sadzić zawsze na miejscach wilgotnych, najlepiej nad wodami. Wiosenne przymrozki mogą zniszczyć młode liście; drzewo na ogół odporne na mrozy; w Polsce Zachodniej i Środkowej przy temperaturze — 30°C marznie. Liście zachowują zieloną barwę długo w jesieni. Drewno białe, lekkie i mocne, może być używane do wyrobu celulozy. Gatunek szybko rosnący.

s/skrzydlorzech-kaukaski.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)