Sadzenie w szparę

Sadzenie w szparę stosuje się do małych sadzonek, zwłaszcza o palowym systemie korzeniowym, wykorzystując do tego różnego rodzaju kostury. Wydaje się, że jest to najprostszy i najłatwiejszy sposób sadzenia, a jednak w praktyce przy tej metodzie popełnia się najwięcej błędów, co w konsekwencji prowadzi do licznych wypadów.

Sadzenie w szparę polega na wykonaniu w ziemi otworu w kształcie szpary, umieszczeniu w nim sadzonki i zasypaniu lub zamknięciu szpary przez dociśnięcie jej boków do korzeni. Najpowszechniejsze jest dwuosobowe sadzenie, w którym jeden z robotników wykonuje, a następnie - po posadzeniu przez drugiego - zamyka odpowiednio szparę. Szparę wykonuje się za pomocą kostura.

Zespół sadzący kosturem tradycyjnym wykonuje następujące czynności:

  • przygotowanie szpary,
  • umieszczenie sadzonki w szparze,
  • zaciśnięcie szpary,
  • wyrównanie gleby i oczyszczenie sadzonki.

Prawidłowe sadzenie w szparę wymaga wykonywania odpowiednich ruchów roboczych. Przed wbiciem kostura trzeba odgarnąć butem wierzchnią, najczęściej przesuszoną warstwę gleby. Jest to szczególnie istotne na glebach piaszczystych, gdzie uniemożliwia się dostanie suchego piasku do wyciskanej szpary. Kosturarz wykonuje szparę o jednej ścianie pionowej, bez przewężenia w środku. Nieprawidłowa szpara, zbliżona w przekroju do litery „X”, powstaje w wyniku silnego uderzenia kosturem z góry, a następnie wychylenia go w szparze w kierunku „od siebie” i „do siebie”. Głębokość szpary zależy od długości systemu korzeniowego sadzonek. Musi zapewniać swobodne ulokowanie w niej całego systemu korzeniowego sadzonki. Długość korzeni sadzonek sosny wynosi 20-25 cm. Przed usunięciem kostura wyrównuje się glebę, spiętrzoną przy wykonywaniu szpary. Sadzący ujmuje sadzonkę w szyi korzeniowej między palec wskazujący i środkowy, i wprowadza do szpary zwracając uwagę na prawidłowy układ systemu korzeniowego. Po włożeniu w szparę trzeba w nią wrzucić także odrobinę wilgotnej gleby dla ich pełnego wyprostowania. Zaciśnięcie szpary wykonuje kosturarz, wbijając głęboko kostur około 5 cm od szpary, po czym pochyla kostur do siebie, zamykając dół szpary. Następnie odchyla kostur od siebie zamykając górną część szpary. Kolejnymi, płytszymi zanurzeniami kostura wypełnia otwór powstały przy zamykaniu szpary. Przechodząc do następnego miejsca sadzenia robotnicy udeptują i wyrównują ziemię wokół sadzonki, oczyszczają jej część nadziemną z piasku i ustalają jej położenie pionowe. Przy wszystkich tych czynnościach chodzi o to, aby zapewnić korzeniom właściwy kontakt z otaczającą glebą oraz o to, aby wykluczyć możliwość pozostawiania w glebie tzw. przestworów powietrznych, które mogą doprowadzić do przesuszenia sadzonki.

Przy tym sposobie sadzenia powinno się zwrócić specjalną uwagę na głębokość sadzenia. Powszechnie przyjmuje się, że sadzonkę umieszcza się w szparze na taką głębokość, na jakiej rosła w szkółce. Jest to uzasadnione w odniesieniu do gleb zwięzłych oraz takich gatunków jak świerk i modrzew, które ujemnie reagują na nieco głębsze posadzenie. Większość gatunków zupełnie dobrze znosi jednak sadzenie nieco głębsze o 1-2 cm. Zaletą głębszego sadzenia jest zapewnienie korzeniom sadzonki większej wilgoci. Należy przyjąć, że im gleba jest przewiewniejsza, tym głębiej należy sadzić. Regułą powinno być nieco głębsze sadzenie sosny na glebach piaszczystych boru suchego.

Pewną odmianą sadzenia w szparę jest sadzenie pod motykę. Taki sposób sadzenia daje dobre wyniki na wystarczająco wilgotnych glebach i jest odpowiedni zwłaszcza dla świerka. Przy tym sposobie zatrudnionych jest z reguły dwóch robotników. Jeden z nich odchyla ziemię za pomocą motyki, a drugi równocześnie wkłada sadzonkę w ukośną szparę. Następnie pierwszy robotnik wyjmuje motykę, a ziemia opadając, przykrywa korzenie. Dociśnięcie nogą wiąże korzenie ściśle z glebą.


Źródło: Elżbieta Murat „Poradnik hodowcy lasu” 1999

s/sadzenie-w-szpare.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)