Podcinanie korzeni sadzonek

Podcinanie korzeni u rosnących siewek jest zabiegiem sprzyjającym wykształceniu się skupionego systemu korzeniowego o dużej liczbie drobnych korzeni. Daje ono więc podobne rezultaty jak szkółkowanie. Jego efektem jest korzystne ukształtowanie się stosunku masy korzeni do masy części nadziemnej, co jest istotne dla użytkowej wartości sadzonki. Największą zaletą podcinania jest to, że nie powoduje ono powstawania deformacji korzeni, co często zdarza się przy szkółkowaniu.

Podcinanie stosuje się najczęściej wówczas, gdy produkcja przedłuża się o rok. Lepsze wyniki uzyskuje się jednak przy umiejscowieniu jego w całym procesie technologicznym produkcji sadzonek, który polega na synchronizacji siewu rzędowego — podcinania korzeni — wyjmowaniu siewek. Taki przebieg produkcji materiału sadzeniowego daje możliwości daleko idącej mechanizacji. Zaletą uprawy w rzędach jest możliwość przycinania korzeni zarówno po bokach, jak też z dołu. Istotne znaczenie ma tu także gęstość siewu. Optymalne zagęszczenie siewu wynikać powinno z wielkości przestrzeni wzrastania 2—3-letnich sadzonek.

Dla dwuletnich podcinanych sadzonek sosny właściwym zagęszczeniem jest 45 siewek na 1 mb taśmy siewnej o szerokości 6 cm. Odpowiada to normie siewnej 0,20 kg/ar (przy 330 mb taśmy). Ważne jest przy tym utrzymanie równomierności siewu nasion. W przeciwnym razie, szczególnie przy niskich normach, wystąpi duże zróżnicowanie w rozwoju systemu korzeniowego. Podcinanie w takich warunkach może nie dać pomyślnych wyników.

Korzenie podcina się na ogół na rok przed wyjęciem siewek i wysadzeniem ich w uprawie. Pora wykonania zabiegu w okresie wegetacyjnym zależy od rytmu wzrostu poszczególnych gatunków. Najczęściej jest to wiosna przed rozpoczęciem wegetacji, lecz może być też jej pełnia. Pamiętać trzeba, że po cięciu wykonanym późnym latem nowe korzenie tworzą się słabo, a przy podcinaniu prowadzonym w połowie okresu wegetacyjnego nowe korzenie powstają głównie po górnej stronie cięcia z będących w uśpieniu komórek inicjalnych bocznych korzeni oraz przez wzrost samych korzeni bocznych będących w początkowej fazie wzrostu. Podcinać można albo korzeń główny, albo też korzenie boczne. Podcinanie może być przeprowadzone jednocześnie od dołu i z boków bądź wykonane oddzielnie.

Terminy i sposoby podcinania korzeni (wg Duśka 1970)

Gatunek i cel produkcji Rok podcięcia Pora
wykonania zabiegu
Głębokość podcięcia
w cm
Odległość cięcia
od szyjki korzeniowej
w cm
Uwagi
Jedlica zielona 2/0 2 II połowa kwietnia — początek maja 6—8 6 przy rozpoczęciu powiększania się pączków, ale przed ich rozwinięciem
Jodła olbrzymia 2/0 2 j.w. j.w. j.w. j.w.
Jodła pospolita 2/0 3 kwiecień (w górach później) 6—8 8
Modrzew europejski 2/0 2 pierwsza połowa kwietnia 6—8 8
Sosna zwyczajna
i sosna czarna 2/0
2 pierwsza połowa kwietnia
albo połowa czerwca
6-8
8
6
8
w czasie wegetacji przed zakończeniem przyrostu na wysokość
Świerk pospolity 2/0, 3/0 2 i 2 1/2
3
kwiecień lub lipiec
kwiecień
6—8
8—10
8
8
przy letnim podcięciu obficie deszczować
Brzoza 2/0 2 pierwsza połowa kwietnia 6-8 6 korzenie boczne przecinać pionowo
Buk zwyczajny 2/0 1
2
koniec maja początek czerwca
do połowy kwietnia
6—8
10—15
6 podczas wegetacji po wytworzeniu pierwszych listków
średnica w miejscu przecięcia nie może przekraczać 6 mm
Dęby 1/0, 2/0
2/0
1
2
koniec maja początek czerwca
do polowy kwietnia
5—8
10—15
8 podczas weget. po ukończeniu wzrostu na wysokość;
średnica w miejscu przecięcia nie może przekraczać 6 mm
Grab zwyczajny
i jesion-wyniosły 2/0
2 do połowy kwietnia 6—8
Klony 2/0 2 do połowy kwietnia 8—10 8 przy długich korzeniach bocznych — cięcie pionowe
Lipa drobnolistna i szerokolistna 2/0 2 w połowie kwietnia 8—10 korzenie w miejscu przecięcia nie mogą mieć większej średnicy niż 3 mm
Olsza czarna
i szara 2/0
2 do połowy kwietnia 6—8 6—8
Wiąz pospolity 2/0 2 do polowy kwietnia 6—10 8 korzenie horyzontalne przecinać pionowo
Topola osika 2/0 2 do połowy kwietnia 6—10 6—10

U niektórych gatunków lepsze rezultaty uzyskuje się przy podcinaniu korzenia głównego wiosną, a korzeni bocznych w połowie okresu wegetacyjnego (świerk, jedlica).

Odległość od pieńka i głębokość podcinania zależą od właściwości gatunków i wieku, w którym przeprowadza się zabieg. Cięcie poziome zbyt płytkie prowadzi do utraty korzenia, zbyt głębokie pozostaje bez należytego efektu. Uważa się, że usunięcie 30—40% ogólnej długości korzeni jest najbardziej odpowiednią intensywnością podcinania. Cięcie bocznych korzeni wpływa korzystnie na ukształtowanie się wiązki korzeniowej, gdy prowadzone jest blisko (6—10 cm) pionowej osi sadzonki.

Płaszczyzna cięcia decyduje o tworzeniu się nowych korzeni. Gładka powierzchnia szybciej zarasta tkanką kalusową, z której powstają nowe korzenie. Ogólnie stwierdza się, że im większa jest powierzchnia cięcia, tym więcej powstaje komórek kalusowych i nowych korzeni. Jest to słuszne, ale tylko do pewnego stopnia. Np. u buka i dębu obserwowano znaczne osłabienie zdolności gojenia się ran, jeśli średnica cięcia przekracza 6 mm. Także u sosny i świerka gojenie się ran oraz powstawanie nowych korzeni i komórek tkanki miękiszowej jest utrudnione przy zbyt dużej powierzchni cięcia.

Niezależnie od tego, jakim sposobem lub w jakim terminie wykonuje się podcinanie korzeni, musi ono następować po obfitym deszczowaniu. Deszczować trzeba także przez 12—16 dni po zakończeniu podcinania. Jest to nieodzowne dla zachowania bilansu wodnego siewek, gdyż po podcięciu zdolność wchłaniania wody przez korzenie słabnie do czasu aż wykształcą się nowe korzonki. Dobrze jest także zastosować nawożenie pogłówne (dolistne) nawozami azotowymi.

p/podcinanie-korzeni-sadzonek.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)