Osutka jesienna sosny

Sprawcy: Naemacyclus minor Butin, Lophodermium pinastri (Schrad.) Chèv., Sclerophoma pythiophila Corda v. Hōhn

W latach 70-ych zwrócono w Polsce uwagę na postać przedwczesnego opadania igieł sosny zwyczajnej, którego największe nasilenie przypada na miesiące jesienne (Mańka, Przezbórski, Szymanowicz 1979). To zjawisko chorobowe nazwano jesienną osutką sosny. Na razie można je traktować jako wystarczająco ostro ujętą jednostkę chorobową, jeżeli chodzi o stronę objawową. Najpilniej jest potrzebne lepsze poznanie jej etiologii i epidemiologii.

Objawy

Lophodermium pinastri

Jesienna osutką sosny była dotychczas obserwowana tylko na sośnie zwyczajnej w wieku od około 6 do około 15 lat. Objawy widoczne są tylko na zeszłorocznych igłach (i ewentualnie jeszcze starszych), nigdy natomiast nie na tegorocznych. Po opadnięciu zeszłorocznych igieł pozostaje normalnie uiglony pęd tegoroczny i ogołocona zeszłoroczna część pędu, a po dalszych zakażeniach kolejnych drugich roczników igieł ukazują się duże partie pozbawionych igieł pędów — z wyjątkiem tegorocznych przyrostów, które są uiglone. Zakażone igły (na zeszłorocznym przyroście pędu) w lecie zaczynają się przebarwiać, począwszy od wierzchołka, na żółtawozielono (z reguły w deseń marmurkowaty, później bardziej jednolity), rdzawobrunatno i brunatno, by w końcu w październiku/listopadzie opaść nagle na ziemię.

Sprawcy

Przyczyny choroby nie są jeszcze w pełni wyjaśnione. Jedni przyjmują, że powoduje ją głównie grzyb Sclerophoma pythiophila (Deuteromycotina, Sphaeropsidales), w mniejszym stopniu grzyb Lophodermium pinastri (Ascomycotina, Phacidiales), a w jeszcze mniejszym być może także niektóre inne grzyby. Inni wymieniają jako głównego patogena grzyb Cycloneusma minus (Butin) di Cosmo, Peredo et Minter (= Naemacyclus minor Butin — Ascomycotina, Helo-tiales).

Warunki sprzyjające

Najbardziej sprzyjającym chorobie czynnikiem bywają prawdopodobnie złe warunki wodne w środowisku glebowym drzew.

Ochrona

Ochrona przed chorobą może polegać głównie na zabiegach profilaktyki dyspozycyjnej, jak prowadzenie we właściwym czasie starannych cięć pielęgnacyjnych i wprowadzanie do drzewostanów sosnowych gatunków liściastych i modrzewia.


Źródło: Karol Mańka i Małgorzata Mańka „Choroby drzew i krzewów leśnych” Warszawa 1993

o/osutka-jesienna-sosny.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)