Orzesznik (przeorzech)

Rodzaj Carya (Hicoria) — orzesznik (przeorzech)

Różni się od rodzaju Juglans przede wszystkim nie rzeźbioną, gładką skorupą „orzechów" i pełnym, nie blaszkowatym rdzeniem gałązek. „Orzechy” są zwykle kanciaste; ich zewnętrzna, zielona łupina pęka mniej lub więcej głęboko na 4 części (wyjątek C. cordiformis). Rozpoznawanie gatunków po samych liściach jest często zawodne i wymaga dużej wprawy.Liście są również nieparzystopierzaste, ale złożone zwykle z mniejszej liczby listków niż u orzechów.

Są to duże drzewa, w lesie — o wysoko oczyszczonych pniach, na otwartym terenie — o koronie jajowatej, silnie rozwiniętej i grubych, mocnych gałęziach.

Większość gatunków orzeszników (20) rośnie w Ameryce Północnej, 3 gatunki w Chinach. Ich drewno należy do typu rozpierzchłonaczyniowego i jest zróżnicowane na biel i twardziel; biel białawy, twardziel czerwonawa lub brązowa. Słoje roczne widoczne gołym okiem, światła naczyń duże.

Drewno orzeszników ma wysokie właściwości techniczne, jest twarde i elastyczne, przypomina pod tym względem drewno jesionu. Używane jest do wyrobu nart i innych przedmiotów wymagających elastyczności, poza tym znajduje zastosowanie w budownictwie samolotów, wagonów, beczek itp.

Owoce orzeszników, a ściśle biorąc nasiona, są jadalne, oleiste i u różnych gatunków mają różną wartość użytkową. Największe znaczenie pod tym względem ma orzesznik jadalny (Carya pecan), uprawiany w USA jako drzewo owocowe.

Orzeszniki mają podobne wymagania klimatyczne i glebowe jak orzechy (Juglans), są u nas jednak na ogół rzadziej spotykane, głównie jako drzewa parkowe, niekiedy — na zachodzie Polski — na niewielkich powierzchniach leśnych.

o/orzesznik-carya.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)