Jodła kaukaska

Abies nordmanniana SPACH. — jodła kaukaska

Drzewo dorastające w ojczyźnie 50 (60) m wysokości i 1,5—2 m pierśnicy. Gatunek bardzo podobny do jodły pospolitej, od której różni się przede wszystkim innym ułożeniem igieł; są one nie płasko rozłożone, ale częściowo skierowane ku górze i ku przodowi, zakrywając gałązkę, która nie jest widoczna, jak u A. alba.

Igły, z 2 białymi paskami są zwykle ciemniejsze, nieco dłuższe (1,4—4,0 cm) i grubsze niż u A. alba, bardziej błyszczące, jak polakierowane. Pędy przeważnie żółtoszare i nagie; pąki jajowate czerwonobrązowe, również bez żywicy. Kwiaty męskie są czerwonawe, gdy tymczasem u A. alba — żółte.

Szyszki długości 12—20 cm, szerokości 4—5 cm, początkowo zielone, potem ciemnobrązowe, bardzo często pokryte żywicą. Nasiona mają 8—12 mm długości; skrzydełka błyszczące, żółtobrązowe lub brązowe, klinowatego kształtu, długości 20—25 mm. Drzewa rosnące bez zwarcia zaczynają obradzać nasiona w wieku 30—40 lat, w drzewostanie — około 70 roku. Obradza co roku. System korzeniowy silnie rozwinięty, składający się z korzeni bocznych, rosnących w głąb gleby, oraz słabo rozwiniętego korzenia palowego. Rośnie szybko, przyrost na wysokość zachowuje do późnej starości; żyje 300—500 lat.

Pochodzi z Azji Mniejszej i zachodniego Kaukazu, gdzie tworzy obszerne lasy mieszane (ze świerkiem kaukaskim) na wysokości 1200—2000 m n.p.m. Ma mniejsze wymagania niż nasza jodła, lepiej też znosi gleby suchsze, wymaga jednak wilgotnego powietrza i łagodnych zim. W zimie 1928/29 r. i ostatnich latach drugiej wojny światowej sporo jodeł kaukaskich w Polsce wymarzło (np. w nadl. Wirty). Na wiosnę rozwija się kilkanaście dni później niż jodła pospolita i rośnie szybciej. Jest pięknym drzewem parkowym o licznych formach pokrojowych, w leśnictwie natomiast nie znalazła zastosowania.

Gatunek ten często daje mieszańce z A. alba — o cechach pośrednich, zbliżony do jednego lub drugiego gatunku rodzicielskiego. Taką zmienność można obserwować już w szkółkach przy wysiewie nasion jednego lub drugiego gatunku z drzew rosnących w pobliżu siebie.

Drewno ma żółtawobiałe lub lekko czerwonawe, mocne, długowłókniste.

j/jodla-kaukaska.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)