Sprawca choroby: Ophiostoma ulmi, Ophistoma novoulmi

Stanowisko systematyczne: Ascomycota, Ascomycetes, Ophiostomatales

Choroba ta występuje niemal tylko na wiązach, porażeniu ulegają całe drzewa we wszystkich klasach wieku. Występuje w całej Europie, Azji i Ameryce Północnej.

Choroba powoduje zamieranie gałęzi a później całych drzew.

Ma duże znaczenie poza lasami, w zadrzewieniach przydrożnych, miejskich itp.

Choroba może mieć przebieg ostry lub przewlekły, w przypadku ostrym liście niektórych gałęzi więdną i zamierają, po 2 latach zamiera całe drzewo. Pierwsze objawy mogą wystąpić pod koniec maja, często zdarza się ze liście zamierają pozostając zielone, są jedynie pomarszczone. Liście później opadają, ale liście na końcach pędów opadają najpóźniej. Przewlekły przebieg choroby jest częstszy w Polsce a charakteryzuje się stopniowym przerzedzaniem listowia w całej koronie, liście żółkną i opadają, nie zawsze równomiernie we wszystkich częściach korony. W ciągu kilkunastu lat drzewo zamiera. Na przekroju pnia lub gałęzi widoczne są brunatne plamy koncentrycznie ułożone w najmłodszych słojach przyrostowych.

Do objawów niewłaściwych należą konidia w chodnikach ogłodków właściwego i wielorzędowego i grzybnia przerastająca młodsze słoje przyrostowe.

Pasożyt bezwzględny.

Sposób infekcji i warunki sprzyjające

Konidia powstają w chodnikach ogłodków, owady te wylęgają się pod grubszą korą osłabionych lub ściętych ale niezbyt wyschniętych wiązów. Zakażają drzewo konidiamia przenosząc je w cienkich gałązkach zdrowych drzew, zazwyczaj w rozwidleniach pędów. Konidia znajdujące się w ranie spowodowanej przez żer owadów, kiełkują, strzępki kiełkowe wnikają do naczyń i rozwijają się w grzybnię tworzącą z konidia wtórne, rozprowadzane z prądem soków naczyniowych do najdalszych części korony. Pod wpływem toksyn wytwarzanych przez grzyba naczynia zapełniają się wcistkami i brunatnymi substancjami gumowymi które powodują przerwanie dopływu soków do liści i ich więdniecie. Grzybnia na początku spotykana jest w naczyniach rzadko, w miarę zamierania drzewa opanowuje wszystkie typy tkanek. Grzybnia żyje w zakażonym drzewie nie dłużej niż jeden rok, dalszy postęp choroby uwarunkowany jest corocznymi zakażeniami. Nowa infekcja jest uwarunkowana obecnością do 150 m od drzewa ogłodków.

• obecność w pobliżu zdrowych wiązów miejsc lęgowych dla ogłodków, osłabione wiązy, ścięte i źle okorowane drewno wiązowe.
• ciepła i słoneczna późna wiosna
• świeże duże naczynia
• podatność wiązów, najodporniejszy wiąz szypułkowy, najmniej – polny i górski

• wprowadzanie odmian odpornych
• zwalczanie przenosiciela; ogłodka
• usuwać pniaki i nieokorowane drewno z miejsc zadrzewionych wiązami
• usuwać i niszczyć drzewa obumarłe i chorujące do 15 kwietnia przed wylotem ogłodków.
• zwalczać ogłodki, metoda drzew pułapkowych
• opryski insektycydem szczególnie cennych osobników lub grup wiązów, w marcu.