Skałami macierzystymi gleb rdzawych są głębokie i odwapnione osady piasków i żwirów sandrowych, terasowych, zwałowych oraz lekkie zwietrzeliny granitów, gnejsów i bezwęglanowych gruboziarnistych piaskowców. Sporadycznie w skale macierzystej mogą występować węglany.

Gleby te mają dobrze wykształcony, czyli zróżnicowany na poziomy genetyczne profil. Pod poziomem próchnicznym O lub O i A występuje jednolicie rdzawy poziom diagnostyczny sideric Bv.

Poziom ten jest bogatszy we frakcje pyłu i iłu od poziomu leżącego poniżej i stopniowo przechodzi w skałę macierzystą C. Są to gleby lekkie, kwaśne w poziomach powierzchniowych, przechodzące w lekko kwaśne w głębszych poziomach, sporadycznie mogą być obojętne i zasadowe.

Właściwości biogeochemiczne gleb rdzawych z nizin wyraźnie oddzielają je od gleb brunatnych i są porównywalne z lepszymi troficznie glebami bielicowymi (Atlas gleb leśnych Polski 2003).

Są to najczęściej gleby odmiany mezotroficznej i oligotroficznej. W klasyfikacji siedliskowej są to więc lasy mieszane i lasy mieszane górskie oraz bory mieszane.

Odmiany mezotroficzne gleb rdzawych odpowiadają acidofilnym lasom bukowo - dębowym (Fago - Quercetum petraea typicum), bogatszym wariantom boru mieszanego (Querco roboris - Pinetum typicum), acidofilnej dąbrowie (Calamagrostio - Quercetum petraeae).

Odmiany oligotroficzne gleb rdzawych to głównie uboższe warianty boru mieszanego z dębem bezszypułkowym (Quercetum petraeae - Pinetum) i acidofilne dąbrowy (Calamagrostio - Quercetum petraeae).