Command disabled: revisions

Żywotnik zachodni

Thuja occidentalis L. — żywotnik zachodni

żywotnik zachodni

Drzewo to w ojczyźnie dorasta do wysokości 12—15 (37,5) m i pierśnicy 1,8 m. Ma wąską, w młodości stożkowatą, później jajowatą koronę. Pędy są krótkie, w dolnej części korony zwykle zagięte do góry. Kora na starszych pniach czerwonawa; łuszczy się włóknisto wąskimi pasami. Pędy jedno- i dwuletnie gęsto pokryte łuskami i silnie spłaszczone, na górnej stronie zielone, na dolnej jaśniejsze, matowe, bladozielone, ale bez białego nalotu woskowego. Gruczołki na grzbiecie środkowych łusek dobrze widoczne. W okresie zimy pędy brunatnieją.

Szyszki małe (dł. do 1 cm), jasnobrązowe, wydłużone, dojrzewające w lecie, złożone z 4 lub 5 par brązowych, zdrewniałych łusek, z czego na 4 powstają nasiona. Są one drobne, wąskie i spłaszczone, otoczone dwustronnie wąskim skrzydełkiem, wciętym na wierzchołku; osadzone po 2 pod każdą łuską nasienną, mają po 2 liścienie. Zdolność kiełkowania nasion wynosi około 45%. Lata nasienne powtarzają się co 2 lub 3 lata.

Drewno zróżnicowane na wąski, żółtawobiały biel i ciemnożółtą, niekiedy jasnobrązową twardziel. Faliste słoje roczne są dobrze widoczne. Drewno późne odznacza się dość dobrze od drewna wczesnego swoim ciemniejszym zabarwieniem; przewodów żywicznych brak. Jest miękkie, bardzo lekkie i trwałe, właściwościami mechanicznymi zbliżone do drewna jodły.

Żywotnik zachodni rośnie dość wolno, system korzeniowy wytwarza niegłęboki, szeroko rozpostarty; w młodości ma korzeń palowy, który później zanika. Żyje do 100 lat. Jest drzewem cienioznośnym.

U nas jest pospolicie uprawiany jako drzewo ozdobne w ogrodach, parkach i na cmentarzach. Klimat nasz znosi zupełnie dobrze; pod względem gleby jest mało wybredny, lepiej jednak rośnie na glebach dostatecznie wilgotnych.

W miastach jest mało wrażliwy na kurz i dym, znosi dobrze przycinanie i z tego względu nadaje się na żywopłoty. Gatunek ogromnie zmienny; znanych jest około 100 form ogrodowych, rozmnażanych głównie przez sadzonki; są one częściej uprawiane niż sam gatunek typowy ('Ericoides' odm. wrzosowata, 'Ellwangeriana' odm. Ellwangera, 'Lutescens' odm. żółta).

Występuje w lasach wschodniej części Ameryki Północnej (południowa Kanada i przyległe północne stany USA oraz Appalachy), gdzie rośnie nad brzegami rzek, często na glebach błotnistych; tworzy duże drzewostany lite lub mieszane. Do Europy sprowadzony w 1534 r. jako pierwsze drzewo północnoamerykańskie.

z/zywotnik-zachodni.txt · ostatnio zmienione: 2017/03/08 17:25 (edycja zewnętrzna)