Piaski śródlądowe, w przeciwieństwie do wydm nadmorskich, które niewiele zostały zmienione przez człowieka, są po większej części zjawiskiem wtórnym, powstałym pod wpływem ludzkiej działalności, a roślinność ich nierzadko jest zniszczona, niekiedy nawet synantropijna. Najlepiej wykształcone wydmy spotyka się na terenie Polski w Pasie Wielkich Dolin na nizinach: Śląskiej i Sandomierskiej, brak ich na wyżynach Śląskiej i Małopolskiej. Występują one najczęściej w dolinach wielkich rzek, w pradolinach i na sandrach deluwialnych, gdzie powstały wskutek rozwiewania piasków nadrzecznych lub osadów fluwioglacjalnych.

Prawdopodobnie pierwotnie większość wydm śródlądowych była pokryta borami sosnowymi lub zarośnięta krzywymi karłowatymi sosenkami, a tylko na polankach występowały skupienia roślinności wydmowej. Wskutek zniszczenia lasów przez człowieka, gatunki te rozprzestrzeniły się wtórnie, zajmując rozległe, pozbawione drzew tereny. W wielu miejscach (np. w Puszczy Kampinoskiej) doszło do uruchomienia piasków, które były prawie zupełnie pozbawione roślinności.

Warunki siedliskowe na wydmach śródlądowych pod pewnymi względami przypominają warunki na wydmach nadmorskich, lecz pod innymi znacznie się od nich różnią. Tak więc piaski nadrzeczne i deluwialne mają urozmaicony skład mechaniczny; występuje w nich zazwyczaj domieszka części ilastych, która zmniejsza lotność i przewiewność gleb oraz poprawia stosunki wodne. Zaopatrzenie roślin w wodę jest tutaj jednak gorsze niż na wybrzeżu, wskutek występowania mniejszej wilgotności powietrza, nie tak częstych opadów i większej amplitudy temperatur powietrza. Dlatego zespoły wydm śródlądowych mają bardziej kserofityczny charakter niż zespoły wydm nadmorskich. Pod względem pokarmowym natomiast piaski śródlądowe są zasobniejsze od nadmorskich.

Jest rzeczą charakterystyczną, że na wydmach w głębi lądu brak gatunków i zbiorowisk roślinnych tak dobrze znoszących ruchomość podłoża i tak dobrze je utrwalających jak na wybrzeżu. Roślinność pionierska zaznacza się tutaj o wiele słabiej i dla sztucznego utrwalenia ruchomych piasków śródlądowych często trzeba sadzić na nich obce dla tego środowiska gatunki nadmorskie, jak np. wydmuchrzyca piaskowa (Elymus arenarius). Wszystkie dotychczas zbadane u nas zbiorowiska wydm śródlądowych należą do jednej szeroko ujętej klasy Sedo-Scleranthetea i dwu rzędów: Corynephoretalia i Festuco-Sedetalia.

Pierwszym zespołem, występującym na wydmach śródlądowych jest zespół szczotlichy siwej (Spergulo-Corynephoretum). Zbiorowisko to u nas jest szeroko rozpowszechnione, z wyjątkiem obszarów podgórskich i górskich. Zostało ono opisane z okolic Warszawy, z Ziemi Lubuskiej, z okolic Poznania, z Pojezierza Mazurskiego i południowej części Wyżyny Małopolskiej.

Gatunkiem budującym zespół i charakterystycznym jest szczotlicha siwa (Corynephorus canescens). Jest to trawa o typowej budowie kseromorficznej pędów i silnie rozwiniętym systemie korzeniowym; w pewnym stopniu znosi zasypywanie ruchomym piaskiem dzięki piętrowemu odnawianiu się kęp i zdolności tworzenia korzeni przybyszowych.

Spośród innych gatunków charakterystycznych występują w Spergulo - Corynephoretum typowe terofity, drobne roślinki roczne, kwitnące wiosną lub wczesnym latem, tj. wtedy, gdy w glebie jest jeszcze dostateczna ilość wody, jak sporek wiosenny (Spergula monsonii = S. vernalis), chroszcz nagołodygowy (Teesdalea nudicaulis), przetacznik Dillena (Veronica dillenii) i nicennica drobna (Filago minima). W czasie letniej suszy gatunki te giną, wysiawszy uprzednio nasiona, natomiast byliny, mające głębiej korzenie, np. szczotlicha, nie przechodzą w tym czasie okresu spoczynku.

Spergulo-Corynephoretum jest zbiorowiskiem pionierskim. W początkowych stadiach struktura roślinności jest bardzo luźna; pomiędzy pojedynczymi kępami szczotlichy występuje nagi piasek, na którym jedynie wiosną pojawiają się wspomniane terofity, brak jest jeszcze mchów i porostów. W tym stadium płaty zespołu są jeszcze bardzo ubogie pod względem składu florystycznego. W miarę rozrastania się kęp szczotlichy, utrwalania podłoża i wzbogacania go w próchnicę, pojawiają się nowe gatunki, np. charakterystyczne dla klasy: czerwiec trwały (Scleranthus perennis), jasieniec piaskowy (Jasione montana) i jastrzębiec kosmaczek (Hieracium pilosella) oraz osiedlają się tu coraz liczniejsze mchy, jak skalniczek siwy (Rhacomitrium canescens) i płonnik włosisty (Polytrichum piliferum) oraz porosty, jak rożynka kolczasta (Cornicularia aculeata), płucnica islandzka (Cetraria islandica), a także różne gatunki z rodzaju Cladonia (chrobotek).

Pojawiają się też siewki sosny i zespół wchodzi stopniowo w optymalną fazę swego rozwoju. W miarę dalszego wzrastania zwarcia murawy, zaczynają się pojawiać pierwsze gatunki budujące następne ogniwo szeregu sukcesyjnego: macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum), kostrzewa owcza (Festuca ovina), strzęplica sina (Koeleria glauca) i inne.

Dalszy przebieg rozwoju roślinności bywa dwojaki. Tam, gdzie teren nie jest wypasany przez bydło, opanowuje go sosna, która początkowo tworzy lasek z runem typowym dla Sedo - Scleranthetea, a po pewnym upływie czasu zespół świeżego boru sosnowego Vaccinio myrtilli-Pinetum s.l. lub na najuboższych siedliskach boru chrobotkowego Cladonio-Pinetum, natomiast tam, gdzie wypas uniemożliwia odnowienie sosny, Spergulo-Corynephoretum przekształca się w liche pastwisko — Festuco-Thymetum serpylli lub Armerio-Festucetum.

Zespól kostrzewy i macierzanki piaskowej — Festuco-Thymetum serpylli rozwija się w postaci niskiej, zwartej lub nieco rozluźnionej murawy na suchych piaszczystych glebach w miejscach najczęściej wypasanych przez bydło. Spośród gatunków charakterystycznych dla zespołu należy wymienić macierzankę piaskową (Thymus serpyllum) i koniczynę polną (Trifolium arvense) oraz zawciąg pospolity (Armeria elongata), połonicznik nagi (Herniaria glabra), pięciornik srebrny (Potentilla argentea), turzycę wrzosowiskową (Carex ericetorum) i goździk kropkowany (Dianthus deltoides), a w zachodniej części Polski — śmiałka wczesnego (Aira praecox), śmiałka goździkowego (A. caryophyllea) i seradelę drobną (Ornithopus perpusillus).

Obficie występują gatunki charakterystyczne dla związku i rzędu: szczotlicha siwa (Corynephorus canescens), jasieniec piaskowy (Jasione montana), czerwiec trwały (Scleranthus perennis) oraz rośliny zarodnikowe, takie jak: rożynka kolczasta (Cornicularia aculeata), skalniczek siwy (Rhacomitrium canescens) i płonnik włosisty (Polytrichum piliferum).

Gatunkami towarzyszącymi, przywiązanymi do suchych muraw, są: kostrzewa owcza (Festuca ovina), kostrzewa czerwona (F. rubra), rozchodnik ostry (Sedum acre), wilczomlecz sosnka (Euphorbia cyparissias), wiechlina wąskolistna (Poa anguslifolia) i inne.

Zespoły Spergulo-Corynephoretum i Festuco-Thymetum serpylli są zespołami wyraźnie subatlantyckimi, najlepiej wykształconymi w zachodniej części kraju i występującymi na glebach wyługowanych, o słabym odczynie kwaśnym, natomiast trzeci występujący u nas piaskowy zespół kostrzewy piaskowej i strzeplicy sinej — Festuco-Koelerietum glaucae, rozwija się na obszarach o klimacie bardziej kontynentalnym, na piaskach zasobniejszych i nie zakwaszonych.

Gatunkami charakterystycznymi dla Festuco-Koelerietum są: kostrzewa piaskowa (Festuca psammophild), strzęplica sina (Koeleria glauca), goździk piaskowy (Dianthus arenarius) i traganek piaskowy (Astragalus arenarius), a także łyszczec baldachogronowy (Gypsophila fastigiata), chondrilla sztywna (Chondrilla juncea) i naradka północna (Androsace septentrionalis).

Wśród nich uderza znaczny udział roślin o kontynentalnym typie zasięgowym, co nadaje temu zespołowi znamienne piętno geograficzne, czego dowodem jest również częste i obfite występowanie kocanki piaskowej (Helichrysum arenarium) oraz znaczny udział gatunków stepowych i murawowych, charakterystycznych dla klasy Festuco-Brometea.