Zespoły leśne i zaroślowe

Pod względem zarówno przyrodniczym, jak i gospodarczym, zespoły leśne w Polsce należą do najważniejszych. Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego, sprzyjającego rozwojowi roślinności drzewiastej. W związku z tym zespoły leśne wykazują u nas znaczną żywotność oraz dużą ekspansję. Płaty ich powstają w wyniku naturalnej sukcesji prawie wszystkich zbiorowisk roślinnych i mają często charakter klimaksowy. Pierwotnie lasy porastały prawie całą Polskę, z wyjątkiem najwyższych szczytów górskich, sięgając w piętro halne i turniowe i dopiero wskutek działalności człowieka zostały przetrzebione.

Wpływ człowieka na szatę leśną nie ograniczył się tylko do zmniejszenia powierzchni leśnej; poszedł on dalej i przekształcił wskutek sztucznego odnawiania lasu pierwotne zbiorowiska leśne. Pociągnęło to za sobą daleko idące zmiany w składzie gatunkowym naszych lasów i udział drzew iglastych stał się szczególnie duży. Natomiast procent drzew liściastych jest znacznie niniejszy, niż by to wynikało z możliwości produkcyjnych siedlisk naszego kraju.

Zmiana składu gatunkowego drzewostanów pociągnęła za sobą także zmiany siedliskowe, a to z kolei spowodowało ustąpienie wielu gatunków runa. Najbardziej wrażliwe na zmiany siedliskowe są przy tym gatunki charakterystyczne dla zespołów i związków. Gatunki te ustępują miejsca roślinom o szerokiej skali ekologicznej, które mogą rosnąć w rozmaitych warunkach siedliskowych. Z tego też względu obecne klasyfikowanie fitosocjologiczne lasów silnie zmienionych przez człowieka jest trudne.

Z powodu braku własnych gatunków charakterystycznych nie mogą one być traktowane jako odrębne zespoły, lecz jedynie jako zbiorowiska zastępcze, tworzące się przejściowo na miejscu zespołów naturalnych, odpowiadających najlepiej danemu siedlisku.

Zróżnicowanie szaty leśnej Polski i duża liczba występujących u nas zespołów leśnych pozostaje w ścisłym związku z urozmaiconą rzeźbą terenu, budową geologiczną i warunkami klimatycznymi kraju.

Zaproponowany ostatnio system taksonomiczny zbiorowisk leśnych Polski (W. MATUSZKIEWICZ, J. M. MATUSZKIEWICZ 1996) obejmuje 48 zespołów zaliczonych do 5 klas i 6 rzędów, reprezentowanych przez 9 związków.

z/zespoly-lesne-i-zaroslowe.txt · ostatnio zmienione: 2014/03/29 20:55 (edycja zewnętrzna)