Wykonanie szczepień drzew leśnych

Szczepienie jest najbardziej kosztownym sposobem rozmnażania roślin. Dlatego stosuje się je tylko w tych przypadkach, gdy rozmnażanie danego gatunku innym tańszym i prostszym sposobem nie daje pożądanych wyników. Nie jest również obojętne, który z rodzajów szczepienia zastosuje się, jeśli dany gatunek można szczepić różnymi sposobami. Powinno się wybierać zawsze tę metodę, która jest najmniej pracochłonna, a jednocześnie daje najlepsze wyniki.

Część rośliny (jest to zazwyczaj kawałek pędu), którą zaszczepia się nazywa się zrazem. Roślinę zaś lub jej część, na której szczepi się zraz, nazywa się podkładką. Po zrośnięciu się tych dwóch komponentów powstaje nowy osobnik, zwany szczepem.

Wyniki szczepienia zależą od następujących czynników:

Najbliższe pokrewieństwo między zrazem a podkładką zachodzi wówczas, gdy podkładkę wyhoduje się z nasienia tego samego drzewa, z którego pobrano zraz. Wystarczające jest pokrewieństwo, gdy podkładki są z nasion z tych samych drzewostanów, w których pozyskuje się zrazy.

Podkładka w momencie szczepienia wiosennego w szklarni i w szkółce powinna być już rozbudzona. Warunkuje to szybkie wypełnienie przez soki podkładki przestrzeni między nacięciami na zrazie i na podkładce. Należy szczepić tylko w czasie ciepłej pogody przy dużej wilgotności powietrza, co stymuluje wydzielanie soków przez podkładkę. Udatność szczepienia w dni chłodne i suche jest bardzo mała. Nie należy szczepić w czasie deszczu.

Cięcie na zrazie i podkładce powinno być idealnie gładkie co sprawia, że zrośnięcie zrazu z podkładką jest znacznie lepsze i szybsze. Dlatego noże - szczepaki muszą być zawsze ostre jak brzytwa. Co kilka szczepień należy dokładnie oczyszczać z żywicy przez kilkakrotne przetarcie szmatką nasyconą alkoholem.

Prawidłowe zrośnięcie zrazu z podkładką może nastąpić tylko wtedy, kiedy miazgi zrazu i podkładki dokładnie się z sobą zetkną. Gdy zraz zrośnie się z podkładką tylko fragmentami miazgi, to szczep rozwija się słabo i łatwo ulega wyłamaniu lub zamiera. Zabrudzenie powierzchni cięć na zrazie i podkładce utrudnia a niekiedy nawet uniemożliwia zrośniecie się komponentów. Dlatego szczepiarz musi co określony czas czyścić dokładnie palce. Zabrudzenia glebą usuwa się z palców wodą z mydłem a żywicę zmywa się szmatką ze spirytusem. Do dezynfekcji nie używa się denaturatu, ponieważ skaża on żywe tkanki.

Zrastanie się zrazu z podkładką przebiega znacznie lepiej, gdy wilgotność powietrza jest duża. W szklarni lub inspekcie utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza jest łatwe. W szkółkach można zwiększyć wilgotność przez ustawienie osłon z mat czy cieniówek. W przypadku ich braku można między świeżymi szczepami powtykać gęsto do gleby gałęzie. Osłony muszą być tak ustawione, żeby nie przewracały się i nie uszkadzały szczepów. Osłony nie dopuszczają wiatru do szczepów i zapobiegają wywiewaniu powietrza nasyconego wilgocią.

Szczepienie wykonuje dwuosobowy zespół, w którym jeden pracownik szczepi, a drugi przygotowuje podkładki, wykonując obcinanie bocznych pędów do miejsca szczepienia oraz usuwanie igieł i oczyszczanie strzałki z cząstek gleby.

Zraz przygotowuje się w danym dniu rano, przed przystąpieniem do szczepienia. Przygotowuje się tylko tyle zrazów, ile w danym dniu może być zaszczepione. Zrazy długości 5-8 cm wycina się z pędów do szczepień. U iglastych zraz obejmuje przyrost z ostatniego okresu wegetacyjnego, u liściastych i modrzewia może obejmować przyrost z ostatnich dwóch okresów. Zrazy sosny, świerka, jodły i jedlicy muszą mieć pączek szczytowy i pozostawione 10-15 igieł wokół pączka szczytowego. Na zrazach modrzewia i gatunków liściastych powinno być po 3-5 pączków bocznych. Przygotowane zrazy z jednego klonu zawija się w wilgotną szmatkę i zaopatruje w etykietki z numerem klonu (potomstwo jednego osobnika, identyczne pod względem genetycznym, uzyskane przez rozmnażanie wegetatywne). Jedyną etykietkę przywiązuje szczepiarz do pierwszej podkładki, a drugą - do ostatniej podkładki ze zrazem z danego klonu.

Wyposażenie pracownika wykonującego szczepienie stanowią: dwa noże do szczepienia, jeden nóż sierpak, sekator, osełka gruboziarnista, osełka drobnoziarnista (tzw. marmurek), wiadro z wodą (do mycia rąk i zraszania zrazów), spirytus :-D, szmatka bawełniana lub lignina, taśma plastykowa oraz mała skrzynka na zrazy i część wyposażenia potrzebnego bezpośrednio przy szczepieniu. Poprawnego szczepienia można nauczyć się tylko przez praktykę. Uzyskiwanie dobrych wyników szczepienia wymaga długiego okresu ćwiczenia się w tej sztuce.

szczepienie drzew

Przy szczepieniu drzew leśnych stosuje się następujące sposoby:

w/wykonanie-szczepien.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)