Hjalmar Fryderyk Karol Uggla

Hjalmar Fryderyk Karol Uggla (1908-1983)

Hjalmar Uggla Hjalmar Uggla (ur. 17.03.1908, zm. 13.03.1983) – leśnik, wybitny gleboznawca, jeden z budowniczych i organizatorów Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, a późnej Akademii Rolniczo-Techniczne w Olsztynie. Hjalmar Uggla urodził się w Warszawie w inteligenckiej rodzinie o szwedzkich korzeniach. H. Uggla ukończył Wydział Leśny Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w 1933 roku. Już podczas studiów od roku 1929 podjął pracę jako asystent w Katedrze Gleboznawstwa tej uczelni. W okresie międzywojennym pracował jako gleboznawca – klasyfikator gruntów na Polesiu i Kujawach. W latach 1940-1945 H. Uggla był zatrudniony w gospodarstwie rolnym Centralnej Doświadczalnej Stacji Jedwabniczej w Milanówku. Po wojnie powrócił do pracy naukowej, najpierw w SGGW w Warszawie, a po obronie pracy doktorskiej w 1950 roku został kierownikiem i organizatorem Katedry Gleboznawstwa w nowo powstałej Wyższej Szkole Rolnicze w Olsztynie. Z tym miastem i tą uczelnią wiążą się jego dalsze osiągnięcia w pracy naukowej i organizacyjnej. W 1954 roku otrzymał tytuł docenta, w 1958 profesora nadzwyczajnego, a w 1967 profesora zwyczajnego. W latach 1951-1953 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Rolniczego, w latach 1969-1970 był dziekanem tego wydziały, a w okresie 1958-1961 prorektorem ds. nauki Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie. Wśród rozlicznych działań organizacyjnych Profesora H. Uggli należy także wymienić przewodniczenie Radzie Naukowej Instytutu Biologii Stosowanej przy WSR w Olsztynie w kadencji 1969-1972. Duży jest też wkład Profesora w organizację Wydziału Geodezji i Urządzeń Rolnych. W początkowym okresie był on jedynym profesorem tego wydziału.

Prace naukowe profesora H. Uggli dotyczą genezy i systematyki gleb, erozji i żyzności, a także ochrony i kartografii gleb. Rezultatem badań Profesora są liczne mapy i artykuły naukowe. Wykonał mapy gleb byłego województwa olsztyńskiego, częściowo szczecińskiego i koszalińskiego oraz opracował m.in. mapę gleb całego regionu północno-wschodniej Polski (1:600 000) i Mapę Gleb Polski (1: 500 000). Pod kierunkiem Profesora H. Uggli opracowano „Strefy zagrożenia erozją wodną gleb regionu północno-wschodniego Polski” oraz monografię: „Ogólna charakterystyka gleb Pojezierza Mazurskiego” i „Czarne Ziemie Kętrzyńskie”. Łącznie ogłosił 81 rozpraw i monografii naukowych, 22 artykułów i doniesień naukowych oraz 7 skryptów i podręczników. Prof. dr H. Uggla był promotorem około 200 prac dyplomowych oraz 11 prac doktorskich. Był członkiem m.in. Międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego i założycielem Olsztyńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego, który powstał już w 1951 roku jako pierwszy oddział ogólnopolskiego towarzystwa naukowego w WSR w Olsztynie.

Osiągnięcia naukowe Profesora Uggli są szeroko znane wśród specjalistów w Polsce i za granicą. Liczne rzesze studentów rolnictwa, leśnictwa i innych kierunków korzystali i nadal korzystają z podręczników gleboznawstwa Hjalmara Uggli. Profesor napisał 4 podręczniki akademickie, w tym pierwszy w Polsce podręcznik gleboznawstwa leśnego, a Jego „Gleboznawstwo rolnicze” miało 4 wydania w Państwowym Wydawnictwie Naukowym.

Nieznana była dotychczas bohaterska, humanitarna postawa Hjalmara Uggli podczas II wojny światowej. Od początku okupacji inżynier Hjalmar Uggla działał w ruchu oporu. Najpierw w szeregach Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. Należał do 32 Plutonu ośrodka „Mielizna” pod pseudonimem „Sowa” jako sanitariusz w stopniu starszego strzelca. Brał czynny udział w akcjach sabotażowych oraz przejmowaniu zrzutów lotniczych. Wykorzystując dokumenty o swoim szwedzkim pochodzeniu oraz biegłą znajomość języka niemieckiego wielokrotnie interweniował u władz okupacyjnych w sprawie uwolnienia zatrzymanych członków ruch oporu i innych osób. W celu zwolnienia zatrzymanych udawał się nawet do siedziby Gestapo przy al. Szucha. Po stłumieniu Powstania Warszawskiego w swoim domu w Milanówku ukrywał uciekinierów z płonącej Warszawy. Wśród nich byli cywile, powstańcy, Żydzi, siostry zakonne. Pod koniec 1944 roku w domu państwa Ugglów jednocześnie ukrywało się nawet 50 osób. Były to czyny bohaterskie, za które całej rodzinie groziła kara śmierci. Na wniosek jednego z uratowanych Kazimierza Lewartowicza – Żyda mieszkającego obecne w USA – Instytut Pamięci Yad Vashem w Jerozolimie 6 maja 2007 roku nadał tytuł „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” pośmiertnie Hjalmarowi Uggla oraz jego żonie Ludwice Uggla mieszkającej obecnie w Olsztynie.


Źródło: Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

u/uggla-hjalmar.txt · ostatnio zmienione: 2014/03/29 18:18 (edycja zewnętrzna)