Ostatnim etapem cięć pielęgnacyjnych są trzebieże późne. Rozpoczyna się je wykonywać w drzewostanach, które przeszły już fazę najbardziej intensywnego przyrostu na wysokość i w których proces wydzielania się drzew zaczyna stopniowo słabnąć. Z chwilą przejścia do wieku dojrzałości drzewa przekroczyły okres maksymalnego przyrostu na wysokość. Długość części pnia oczyszczonego z gałęzi zasadniczo się nie powiększa. Pozostała, górna część powinna stanowić koronę, która w tym wieku powinna obejmować nie mniej niż 1/3-1/2 wysokości całego drzewa. Tak duża korona jest potrzebna do zwiększenia bieżącego przyrostu grubości i miąższości drzewa.
Orientacyjnie przyjmuje się, że do trzebieży późnych przystępuje się, zależnie od jakości siedliska, składu gatunkowego i sposobu założenia, w drzewostanach w wieku 30-50 lat. Najwcześniej, w wieku 30 lat, przystępuje się do trzebieży późnych w drzewostanach mieszanych, pochodzących z siewu lub sadzenia czy odroślowych na siedliskach olsu typowego i lasu łęgowego górskiego. Najpóźniej (w wieku 50 lat) rozpoczyna się trzebieże późne w jednogatunkowych drzewostanach na siedliskach boru suchego i boru wysokogórskiego.
Trzebieże późne mają spełnić następujące zadania:
Ogólnym celem, jakim należy się kierować przy wykonywaniu trzebieży późnych, jest doprowadzenie drzewostanu do wieku rębności. Drzewostan powinien mieć wtedy właściwy dla danego siedliska skład gatunkowy, osiągnąć wysoką jakość i prawidłowe zwarcie.
Charakter trzebieży późnych zależy od składu gatunkowego drzewostanu:
W okresie trzebieży późnych dąży się do tego, aby drzewa dorodne rozwijały się swobodnie, miały obfity i dobrze oświetlony aparat asymilacyjny umożliwiający duży przyrost masy drzewnej. Drzewa dorodne nie mogą cierpieć z powodu konkurencji ze strony korzeni innych drzew, nie stanowiących głównego celu produkcji. Z tego względu drzewa należące do niższych klas biologicznych tracą swe znaczenie. Usuwając je, należy zwrócić uwagę, ażeby warunki siedliskowe nie pogorszyły się wskutek zbyt silnego dopuszczenia światła do dna lasu. Przy trzebieżach późnych, wymagających przerwania zwarcia w górnej warstwie drzewostanu, niezbędne jest odpowiednio wykształcone piętro dolne lub podszyt, które przejmują na siebie zadanie pielęgnowania gleby i oczyszczania strzały drzew dorodnych. Dolne piętro złożone z gatunków cienioznośnych lub z podszytu, chroni glebę przed zbytnim nasłonecznieniem i wysuszającym działaniem wiatrów. Utrzymuje bardziej równomierny stopień wilgotności i temperatury w powietrzu i glebie. Wszystko to wyraża się poprawą mikroklimatu, w którym bogatsze życie mikroorganizmów glebowych przyspiesza rozkład ściółki i zwiększa w powietrzu udział dwutlenku węgla. Wzmożona żyzność gleby wpływa na zwiększenie przyrostu masy.
Rozmieszczenie piętra dolnego nie musi być równomierne w drzewostanie. Miejscami może być ono niepotrzebne, np. w otoczeniu buków lub jodeł, natomiast jest konieczne pod gatunkami światłożądnymi. Rolę piętra dolnego najlepiej spełniają gatunki drzew i krzewów cienioznośnych. Należy je wprowadzić sztucznie w okresie dojrzewania drzewostanu z takim wyliczeniem, aby przy rozpoczynaniu trzebieży późnych mogły spełniać zadania pielęgnacyjne. W okresie trzebieży późnych piętro dolne powinno być na tyle rozwinięte, aby drzewa pielęgnujące otulały swymi koronami strzały drzew dorodnych. Tam gdzie możliwe jest odnowienie naturalne, cięcia pielęgnacyjne wykonywane w końcowej fazie trzebieży późnych powinny być wykorzystane jako cięcia przygotowawcze, ułatwiające obsiew powierzchni. Jeżeli w ich wyniku zdoła się uzyskać wystarczająco obfity obsiew, to wówczas trzebieże późne przechodzą bezpośrednio w cięcia odsłaniające, zamykające cykl życiowy drugiego drzewostanu. Ma to znaczenie szczególnie w drzewostanach gatunków cienioznośnych i ciężkonasiennych, odnawianych rębnią częściową.