Sprawca: Phaeocryptopus gaumannii (Rhode) Petrak

Choroba została opisana po raz pierwszy w Szwajcarii na 2 — 50-letnich daglezjach w 1925 roku. Potem wystąpiła w Anglii i Irlandii, Niemczech i Danii, a w Polsce jet znana od 1947 roku.

Pierwsze objawy występują na zakażonych wiosną igłach dopiero na wiosnę następnego roku w postaci szeregu czarnych punktów po obu stronach nerwu środkowego na dolnej stronie igieł. Podczas lata na igłach pojawiają się żółtozielone marmurkowate przebarwienia oraz oddzielne brunatne plamy. W ciągu następnej zimy i na początku wiosny na spodzie igieł przybywa wiele czarnych punktów, a brunatne przebarwienie nasila się i dużo igieł opada. W kolejnym (trzecim) roku występowania objawów czarnych punktów jest już tak dużo, że dolna strona igieł staje się zupełnie czarna (z tego powodu chorobę nazywa się też sadzowatą osutką daglezji). Wtedy opada zwykle reszta igieł zakażonych przed czterema laty. U pewnych drzew może się wytworzyć stan równowagi między coroczną utratą igieł a ich odtwarzaniem. Chorują na ogół tylko pojedyncze drzewa.

Sprawca, którym jest grzyb Phaeocryptopus gaumannii (Ascomycotina, Pleosporales) pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie zupełnie nieszkodliwie występował na igłach daglezji. Po przeniesieniu do Europy stał się w nowych warunkach środowiska groźnym patogenem tego gatunku. Jego otocznie są czarne, gładkie, o średnicy 50—80 μm, worki mają wymiary 30-40 x 8-15 μm, a podłużnojajowate dwukomórkowe zarodniki workowe —11—15 x 3,5—5 μm. W maju i czerwcu zarodniki te zakażają przez szparki oddechowe tegoroczne igły, a prawdopodobnie też starsze. W przedsionkach szparek oddechowych formują się z czasem otocznie patogena.

Podatnością na chorobę wyróżniają się formy glauca i caesia daglezji, ponieważ szybciej i obficiej zrzucają igły, a wolniej je odtwarzają niż forma viridis. Podatniejsze są też prowieniencje wolno rosnące niż szybko rosnące. Jednoroczne siewki są odporniejsze od starszych roślin. W wieku powyżej 50 lat infekcje przestają być niebezpieczne. Obfitująca w opady pogoda i wysoka wilgotność powietrza też sprzyjają chorobie, zwłaszcza jeśli występują na początku lata, podczas dojrzewania zarodników workowych.

W nowych nasadzeniach należy dawać pierwszeństwo formie daglezji viridis i unikać wilgotnych mało przewiewnych stanowisk. Wskazane jest też prowadzenie częstych i w miarę możliwości silnych trzebieży. Dla ochrony pojedynczych cennych drzew można stosować opryskiwania (od połowy maja) fungicydami zalecanymi przeciwko parchowi jabłoni.