Rośliny okrytozalążkowe

Rośliny okrytozalążkowe w porównaniu z nagozalążkowymi są filogenetycznie młodsze i w procesie ewolucji osiągnęły wyższy szczebel rozwoju. We florze naszego globu pojawiały się sporadycznie już w okresie jurajskim, obficiej jednak wystąpiły dopiero w połowie okresu kredowego. Są one licznie reprezentowane we florze obu półkul. Opanowały niemal wszystkie strefy klimatyczne i typy środowisk na lądzie. W przeciwieństwie do nagozalążkowych obejmują, oprócz drzewiastych, także rośliny zielne. Pod względem liczby gatunków okrytozalążkowe dominują nad nagozalążkowymi.

Najważniejszą cechą roślin okrytozalążkowych jest to, że zalążki ich są zawsze zamknięte w słupku utworzonym ze zrośniętych owocolistków. Z zalążka powstaje nasienie, a ze słupka rozwija się owoc, który jest wyłączną właściwością okrytozalążkowych. W zalążku nie wytwarza się bielmo pierwotne i nie ma rodni, jak u nagozalążkowych. Występuje proces podwójnego zapłodnienia. Zarodek ma 1 lub 2 liścienie.

Stopień organizacji wewnętrznej przejawia się zarówno w cechach morfologicznych, jak i anatomicznych, przy czym najwyższy stopień ewolucji osiągnęły u roślin okrytozalążkowych ich organy generatywne — kwiaty. Są one niezwykle różnorodne; mogą być obupłciowe, oprócz słupka znajdują się w nich pręciki (czego nie spotyka się u nagozalążkowych), albo też jednopłciowe, zawierające same tylko pręciki lub słupki. Wyższe zróżnicowanie tkanek roślin okrytozalążkowych wyraża się w występowaniu naczyń właściwych i włókien w drewnie oraz rurek sitowych i komórek towarzyszących w łyku.

Rośliny okrytozalążkowe są jednopienne lub dwupienne, przy czym wśród jednopiennych występują gatunki o kwiatach zarówno obupłciowych, jak i rozdzielnopłciowych. Oprócz gatunków wiatropylnych, występują tu liczne gatunki owadopylne, dlatego też budowa kwiatu wykazuje w tej grupie znacznie większe zróżnicowanie niż u nagozalążkowych.

Budowa drewna dwuliściennych jest bardziej złożona w porównaniu z drewnem iglastych. Składa się ono z naczyń, cewek, włókien i miękiszu. Naczynia są z reguły szersze od pozostałych elementów, stąd obraz mikroskopowy drewna dwuliściennych różni się od obrazu drewna iglastych. Słoje roczne w drewnie dwuliściennych zaznaczają się zwykle słabiej niż u iglastych. Niektóre gatunki mają twardziel wyraźnie wykształconą i odróżniającą się zabarwieniem, inne wyraźnej twardzieli nie mają. Kora rzadko zawiera żywicę, często natomiast garbnik.

Liczba gatunków obecnie żyjących w gromadzie Magnoliophytina wynosi ponad 350 000, z czego u nas występuje około 2500.

Według liczby liścieni w zarodku, okrytozalążkowe można podzielić na 2 klasy:

  1. Magnoliopsida (= Dicotyledones) — dwuliścienne,
  2. Liliopsida (= Monocotyledones) — jednoliścienne.

Roślinność drzewiasta naszych lasów reprezentowana jest jedynie przez klasę dwuliściennych. Liczba gatunków drzew i krzewów okrytozalążkowych jest znacznie większa niż nagozalążkowych. Również ich zasięg geograficzny jest znacznie większy. Większość gatunków występuje wyłącznie w gorącej i umiarkowanej strefie klimatycznej. Nie brak też ich przedstawicieli w strefie klimatu arktycznego i w górach.

Liczne rodzime gatunki drzew i krzewów okrytozalążkowych naszej strefy klimatycznej są podstawowym elementem składowym typu lasu zrzucającego liście na zimę. W wyższych położeniach górskich i dalej na północ typ ten ustępuje miejsca typowi lasu iglastego, przy czym obydwa typy na naszych ziemiach są reprezentowane zarówno w formie czystej, jak i w formach przejściowych.

r/rosliny-okrytozalazkowe.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)