Rdzeń drzewa

Rdzeń występuje na przekroju poprzecznym pnia w formie małej plamy, ciemniej zabarwionej od otaczającego drewna. Otoczony on jest najwcześniej utworzonym słojem drewna.

W młodszym pędzie rdzeń składa się z żywych komórek miękiszowych, których główną funkcją jest gromadzenie i przechowywanie przez zimę materiałów zapasowych. Zadanie to spełnia dopóty, dopóki znajdują się w nim żywe komórki. Z biegiem czasu jego komórki obumierają i ulegają rozkładowi, a ich miejsce zajmuje powietrze, żywica lub inne substancje.

U bzu czarnego i orzecha włoskiego komórki rdzenia tracą treść plazmatyczną, obumierają i wypełniają się powietrzem już w pierwszym roku; u dębów, buka, sosny zachowują treść plazmatyczną przez dłuższy okres, odgrywając rolę tkanki zapasowej. Czasami rdzeń pozostaje żywy do czasu wytworzenia się twardzieli. Kiedy wewnętrzne warstwy drewna ulegają impregnacji i przekształcają się w twardziel, podobnym przemianom ulegają również komórki rdzenia.

Rdzeń rzadko znajduje się w środku przekroju poprzecznego; najczęściej jest umieszczony mniej lub więcej mimośrodowo, a więc jest przesunięty w kierunku obwodu pnia, co jest wynikiem nierównomiernego układu słojów i nierównomiernej struktury drewna. Z jednej strony drewno jest wąskosłoiste, z drugiej strony słoje są szersze. Kształt rdzenia bywa różnorodny i stanowić może cechę taksonomiczną dla rozróżniania poszczególnych rodzajów, a nawet gatunków drzew. U niektórych gatunków rdzeń ma zarys okrągły lub owalny, u olszy trójkątny, u jesionu czworokątny, u topoli pięciokątny, u dębu gwiaździsty.

Na przekroju podłużnym rdzeń występuje w formie wąskiego, ciemniej zabarwionego paska, którego przebieg u gatunków iglastych jest prosty, u gatunków liściastych bardziej falisty. U orzechów jest on w charakterystyczny sposób poprzedzielany przegrodami wypełnionymi powietrzem, nazywany przegródkowym lub komorowym. Średnica rdzenia zwiększa się w kierunku od podstawy pnia do nasady korony, po czym znów maleje.

Cienkościenne komórki rdzenia stanowią element mechanicznie słaby, wskutek czego deski i bale często pękają wzdłuż rdzenia.

r/rdzen.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)