Produkcja siewek na podłożach na odkrytej powierzchni

Produkcja siewek na grzędach uformowanych z podłoży

W wielu szkółkach o niekorzystnych warunkach glebowych wskazane jest produkować siewki na podłożach organicznych, głównie torfowych, wyłożonych na grzędach na powierzchni odkrytej. W tych warunkach stosuje się niekiedy obudowę grzęd deskami lub płytami betonowymi, co zapobiega osypywaniu się podłoża, ale utrudnia mechanizację prac. Przy dostatecznej ilości podłoża można z obudowy stałej zrezygnować, a formowanie grzęd przeprowadzić za pomocą przenośnej drewnianej ramy, kilkumetrowej długości i wysokości 25—40 cm.

Grzędy o szerokości co najmniej jednego metra wykłada się warstwą podłoża o grubości dostosowanej do wielkości systemu korzeniowego siewek (20—30 cm). Jeżeli nie dysponuje się dużą ilością podłoża, a gleba w szkółce jest piaszczysta, to podłoże wykłada się warstwą grubości około 15 cm i miesza z glebą mineralną. Na grzędach przygotowywanych w ten sposób można produkować jednoroczne siewki dowolnych gatunków.

Produkcja siewek na podłożu ściółkowym — metoda Dünemanna

Uprawa siewek na podłożu ściółkowym odbywa się w obramowaniach prostokątnych ułożonych na glebie w kierunku wschód-zachód. Obramowanie, szerokości do 150 cm, powinno mieć przy uprawie siewek iglastych wysokość 25—30 cm, liściastych zaś — 35—40 cm. Może być wykonane z desek, cegieł, płyt betonowych. Deski są mało trwałe (do 3 lat), gdyż nie można ich nasycać impregnatami, które wpływają na ogół ujemnie na kiełkowanie nasion i wzrost siewek. W celu zabezpieczenia przed gryzoniami na dolnych krawędziach obudowy należy napiąć nierdzewną siatkę drucianą o gęstych oczkach.

Do napełnienia ram najlepiej nadaje się nierozłożona ściółka iglasta pozyskana z częścią warstwy fermentacyjnej i humifikacyjnej. Podłoże układa się stopniowo warstwami grubości około 10 cm, które zalewa się wodą i ugniata. W ten sposób objętość ściółki zmniejsza się o połowę. Skrzynie wypełnia się całkowicie. Na 1 m2 układa się (w zależności od wysokości skrzyni) od 0,3 do 0,5 m3 ściółki. Uciśnięcie ściółki zwiększa jej pojemność wodną. Jeżeli ściółka jest ułożona za luźno, powstaje niebezpieczeństwo szybkiego przesychania górnej warstwy podłoża. Przed wysiewem nasion na podłoże ściółkowe sypie się warstwę piasku — 0,5—1,0 cm lub lepiej torfu grubości 1—2 cm. Wysiane nasiona muszą być przykryte.

O udatności wschodów decyduje utrzymanie odpowiedniej wilgotności podłoża ściółkowego w ciągu kilku tygodni w czasie kiełkowania i po skiełkowaniu nasion. Nie wolno dopuścić wtedy nawet do krótkotrwałego przeschnięcia górnej warstwy podłoża, co wskutek dużej porowatości ściółki może nastąpić bardzo szybko. Przed szybkim wysychaniem wierzchniej warstwy podłoża ściółkowego oraz ujemnym działaniem suszy i wysokiej temperatury zabezpiecza cieniowanie za pomocą mat ułożonych poziomo na podpórkach 5—20 cm nad skrzynkami lub ustawionych ukośnie pod kątem 45—60°. Podłoże ściółkowe może być użytkowane przez 4 lata. W pierwszym roku składniki pokarmowe zawarte w ściółce wystarczają, aby zapewnić zadowalający wzrost siewek. W następnych latach konieczne jest nawożenie uzupełniające, startowe i pogłówne. Omówiona metoda pozwala na uzyskiwanie znacznie większej niż na glebie mineralnej wydajności dobrze wyrośniętych, przeważnie jednorocznych, a rzadziej dwuletnich siewek, które nadają się bądź do zakładania upraw leśnych, bądź do szkółkowania. W okresach zimowych, szczególnie gdy temperatura jest zmienna, mogą wystąpić ewentualne szkody powodowane wysadzaniem słabiej ukorzenionych siewek przez mróz. Przeciwdziała temu warstwa piasku, stanowiącego podkład i przykrycie nasion.

Produkcja siewek w skrzynkach — metoda Neubachera

Metoda produkcji jednorocznych siewek w skrzynkach umieszczanych na stojakach jest wykorzystywana w lasach górskich, gdzie istnieją duże trudności wyprodukowania siewek przeznaczonych głównie do szkółkowania w zwykłych szkółkach leśnych, na glebie kamienistej lub zlewnej. Produkcja siewek odbywa się w skrzynkach o ścianach grubości 20 mm. Dla zwiększenia trwałości suche, rozgrzane deski nasyca się roztopioną parafiną. Możliwe jest również zastosowanie pojemników z tworzyw sztucznych nie działających toksycznie na rośliny.

W klasycznej metodzie Neubachera wykorzystuje się skrzynki długości 81 cm, wewnętrznej szerokości 31 cm (powierzchnia 0,25 m2) i głębokości co najmniej 12 cm dla większości siewek drzew iglastych lub 18—20 cm dla siewek drzew liściastych. Ściany boczne skrzynek są lite i szczelne, natomiast dno — perforowane lub wykonane z listew, między którymi pozostawia się 1—8 mm szczelinę. Umożliwia to odpływ nadmiaru wody z podłoża, którym wypełnione są skrzynki, i jego przewietrzenie. W celu ochrony wysianych nasion, a następnie kiełków przed ptactwem lub gryzoniami skrzynki przykrywa się wiekiem w postaci ramy drewnianej z napiętą siatką metalową o oczkach średnicy około 0,5 cm. Stosuje się też ramy z siatką okrywającą kilka skrzynek. Siatkę należy zdjąć po zrzuceniu przez siewki resztek łupiny nasiennej.

Jako podłoża do produkcji siewek używa się mieszaniny próchnicy moder i półrozłożonej ściółki iglastej w stosunku 1:1, bez udziału części mineralnych, a także torfu, mieszaniny torfu z piaskiem lub częściowo rozłożonej ściółki. Podłoże wykorzystywane jest wielokrotnie, przy czym jego ubytki powstałe po wyjęciu siewek uzupełnia się corocznie, stosując w razie potrzeby nawożenie uzupełniające, najczęściej pełne. Skrzynki napełniane są podłożem w ten sposób, że jego warstwę spodnią, grubości 4—5 cm, ubija się niezbyt mocno, a pozostałą część nasypuje bez ugniatania do wysokości 1—2 cm poniżej górnych krawędzi pojemników i wyrównuje. Na wierzch daje się zwykle warstwę grubości około 1 cm dobrze rozłożonej próchnicy, przesianej przez siatkę o oczkach 0,5 cm. Dolna, ubita warstwa zabezpiecza podłoże przed szybkim przesiąkaniem wody i utratą wilgoci. Wierzchnie, luźniej leżące warstwy podłoża stwarzają dobre warunki do kiełkowania nasion i wzrostu systemów korzeniowych siewek. Wysiane nasiona wciska się lekko w wyrównane podłoże za pomocą deseczki o wymiarach wewnętrznych górnych krawędzi skrzynek, przykrywając je następnie cienką warstwą dobrze rozłożonej próchnicy. Obsiane skrzynki, przykryte siatką, układa się na wysokości około 1 m nad powierzchnią gleby na specjalnych stojakach ustawionych w kierunku wschód—zachód. Skrzynki osłania się kratami cieniującymi umieszczonymi na podpórkach pod kątem 45 , zabezpieczającymi też w pewnym stopniu przed szkodami powodowanymi przez silne nasłonecznienie i gwałtowne opady.

Siewki wyprodukowane metodą Neubachera nadają się po jednym sezonie wegetacyjnym głównie do szkółkowania, a rzadziej do zakładania upraw. Przez zimę przechowuje się je w skrzynkach w chłodniach lub w warunkach naturalnych, najlepiej przy przewidywanych do odnowienia powierzchniach w wyższych położeniach górskich. Przy tej metodzie siewki są mniej niż w szkółkach narażone na wpływ przygruntowych przymrozków, mają do dyspozycji bogaty zestaw składników pokarmowych zawartych w podłożu oraz korzystne warunki powietrzne do wzrostu korzeni, a przy odpowiednim podlewaniu — także wilgotnościowe. Metoda ta stwarza również możliwości poprawy warunków pracy, ponieważ większość czynności można wykonywać w pozycji wyprostowanej.

p/produkcja-siewek-na-podlozach-na-odkrytej-powierzchni.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)