Określenie żywotności nasion

Próba barwienia zarodków nasion

Próby te stosowane są w szybkiej ocenie spoczynkowych nasion wielu gatunków. Przeprowadzanie prób kiełkowania trwa tu za długo, bo muszą być one poprzedzone zabiegiem przezwyciężenia stanu spoczynku, co dotyczy np. nasion klonów rodzimych, grabu, jesionu, buka, czereśni czy lipy. Za pomocą prób barwienia określa się nie rzeczywistą, lecz potencjalną zdolność kiełkowania nasion, dlatego też są one w gruncie rzeczy próbami zastępczymi.

Próby te przeprowadza się przy użyciu czterech powtórzeń po 50 nasion, odliczonych losowo z nasion czystych. Udział procentowy nasion żywotnych wylicza się jako średnią z tych powtórzeń. Obecnie znajdują zastosowanie dwie metody określania żywotności nasion, a właściwie wyizolowanych z nich zarodków, przez barwienie: metoda indygokarminowa i metoda tetrazolowa.

Metoda indygokarminowa

Sposób ten znajduje zastosowanie na szerszą skalę w Polsce, w krajach byłego Związku Radzieckiego i w Rumunii, m.in. ze względu na długą tradycję stosowania tej metody i cenę indygokarminu, niższą od ceny tetrazolu. Sama próba musi być poprzedzona wyjęciem nasion z wszystkich okryw, co może wymagać ich rozmiękczenia przez 24-godzinne lub dłuższe moczenie w wodzie destylowanej. Wydobyte z owoców nasiona moczy się w wodzie przez 24 godziny, a po napęcznieniu wyjmuje się z nich zarodki, które w zależności od gatunku zanurza się na 1 - 2 godziny w wodnym roztworze indygokarminu o stężeniu 1:2000, w 20°C, w ciemności. W roztworze tym tkanki martwe zabarwiają się na kolor niebieski, tkanki żywe nie przebarwiają się zachowując dotychczasową barwę, zazwyczaj białą.

Metoda tetrazolowa (biochemiczna)

Zarodki należy i tu wyjąć z otaczających je okryw. Podobnie jak w próbie indygokarminowej, nasiona należy moczyć w wodzie destylowanej, a wyizolowane z nich zarodki zanurza się, w zależności od gatunku (ISTA, 1985) na 10-24 godzin (w ciemności) w 1% roztworze chlorku lub bromku 2,3,5-trójfenylotetrazoliowego o pH 6,5 - 7,5 i umieszcza w termostacie o temperaturze 30°C. Do sporządzenia tego roztworu używa się buforu fosforanowego (szczegóły w zasadach oceny ISTA, 1985), w wyjątkowych wypadkach można użyć wody wodociągowej, jeżeli jej odczyn jest zbliżony do pH 7. Tkanki żywe i zdrowe zabarwiają się na kolor krwistoczerwony, strefy martwe lub uszkodzone pozostają białe (nie zmieniają pierwotnej barwy), czasem jednak przyjmują barwę trudną do określenia.

Szczegółowe informacje o opisanych powyżej próbach można znaleźć bądź w zasadach oceny ISTA (1985), bądź w normach oceny nasion obowiązujących w krajach, w których znajdują zastosowanie (indygokarmin). W międzynarodowym obrocie handlowym dla nasion w stanie spoczynku obowiązuje stosowanie prób tetrazolowych. Wyniki uzyskiwane w próbach tetrazolowych nasion wysokiej jakości są bardzo zbliżone do wyników prób indygokarminowych. Im niższa jest jednak jakość badanej partii nasion, tym bardziej wyniki obydwu prób mogą odbiegać od siebie, mogą też być słabo skorelowane z rzeczywistą zdolnością kiełkowania.

p/proba-barwienia-zarodkow-nasion.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)