Morwa biała

Morus alba L. — morwa biała

Drzewo wysokości do 15 m i pierśnicy 0,60—0,80 m, o słabo rozgałęzionej, zaokrąglonej koronie. Młode pędy cienkie, nieco owłosione, potem nagie, żółtawoszare; pąki drobne, okryte łuskami, przylegające do gałązek. Powierzchnia drewna i korzenie żółte.

Liście szerokojajowate lub nieregularnie klapowane, na silnych pędach wcięte prawie do nerwu głównego, bardzo zmienne w kształcie. Brzeg liścia grubo ząbkowany, nasada sercowata lub zaokrąglona. Górna strona liści jasnozielona i błyszcząca; dolna matowa, owłosiona na nerwach lub naga.

Kwiaty zebrane w kwiatostany. Kwitnie w maju. Owocostany walcowate długości 1—2,5 cm, różnej barwy; białe, różowe, czerwone lub fioletowoczarne, bardzo słodkie, mdłe, złożone z drobnych orzeszków obrośniętych soczystym miąższem wykształconym z działek okwiatu (owoce rzekome). Owocuje już od 5 roku życia. Nasiona kiełkują w 80—90%.

Morwa biała pochodzi z Chin, Japonii i Indii. Do Europy została przywieziona w średniowieczu wraz z gąsienicami jedwabnika. Jest bardzo rozpowszechniona również w innych krajach Azji, w Europie i Ameryce; uprawiana ze względu na hodowlę jedwabników. Jest gatunkiem bardzo zmiennym, o różnych kształtach liści i barwie owocu. W Polsce sadzimy morwę głównie w celu pozyskania liści potrzebnych na karmę dla gąsienic jedwabnika, w znacznie mniejszym stopniu do celów ozdobnych. Do celów użytkowych należy sadzić morwę tylko w formie krzewów, ponieważ zrywanie liści z drzew jest utrudnione. Morwa znosi bardzo dobrze cięcie i może być stosowana w formie żywopłotów. Wymagania glebowe ma minimalne; rośnie dobrze na glebach piaszczystych, nieużytkach itp.

W młodości rośnie szybko; największy wzrost na wysokość osiąga w wieku 40—50 lat, później wzrost maleje. Żyje do 200—300 lat. Poza plantacjami na większą skalę należy sadzić morwę tam, gdzie istnieje możliwość hodowli jedwabników, a więc w ogrodach szkolnych, działkowych, przydomowych itp., najlepiej w formie żywopłotów. Morwa biała nie jest zupełnie mrozoodporna; pędy nie drewnieją zwykle całkowicie i przemarzają.

Drewno morwy białej odznacza się wysokimi właściwościami mechanicznymi; jest pierścieniowonaczyniowe, zróżnicowane na biel i twardziel. Biel wąski, żółtawobiały, twardziel czerwonobrązowa. Granica słojów rocznych z lekka falista. W części drewna wczesnego słoja rocznego naczynia tworzą pierścień białawej barwy. Naczynia późnej części słoja mają wygląd jasnych punktów. Promienie drzewne wąskie; na poprzecznym przekroju widoczne dzięki białemu zabarwieniu; na przekroju promieniowym promienie widoczne w postaci wąskich i krótkich, błyszczących smug. Na przekroju stycznym promienie są niewidoczne. Drewno średnio ciężkie i twarde, używane do wyrobów stolarskich. Liście zawierają żółty barwnik.

W ogrodach spotykana jest forma zwisająca morwy białej ('Pendula')- Morus nigra L. — morwa czarna oraz Morus rubra L. — morwa czerwona są u nas wyjątkowo rzadko spotykane. Liście tych gatunków morwy nie nadają się na karmę dla jedwabników.

m/morwa-biala.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)