Kraina Wielkopolsko-Pomorska (III)

Kraina Wielkopolsko-Pomorska zajmuje zachodnią i środkową część Niżu Polskiego. Lesistość krainy jest nieco wyższa niż przeciętna w kraju - 30,3%.

Klimat krainy należy do klimatu Wielkich Dolin i jest jednolity na całym jej obszarze. W miarę posuwania się na wschód wzrastają cechy klimatu kontynentalnego. Pod względem ilości opadów kraina należy do najuboższych w kraju. Opady wynoszą od około 500 do 600 mm rocznie. Pokrywa śnieżna trwa w zachodniej i południowej części krainy 40-50 dni, na większości obszaru 50-60 dni, a tylko w części północno-wschodniej 60-90 dni. Zima trwa od 70 do 80 dni na zachodzie krainy, do około 90-100 dni na wschodzie krainy i około 110 dni na północno-wschodnich jej krańcach. Długość trwania okresu wegetacyjnego wynosi około 210 dni. Klimat tej krainy jest więc względnie łagodny i ciepły, na północnym wschodzie nieco surowszy, ku wschodowi ulegający nieznacznej kontynentalizacji, przy tym ogólnie niezbyt wilgotny, a w części środkowej i wschodniej krainy należy do najbardziej suchych w Polsce.

Cała kraina, z wyjątkiem południowych obrzeży, leży w zasięgu ostatniego zlodowacenia. Gleby są więc również w większości pochodzenia lodowcowego. Przeważają gleby piaszczyste; często występują gliny, zwłaszcza na rozmytych wzniesieniach morenowych. W dolinach występują gleby podmokłe i zabagnione.

W Krainie Wielkopolsko-Pomorskiej występuje pełny układ nizinnych typów siedliskowych lasu. Zdecydowana większość siedlisk tej krainy ma charakter borów, które zajmują około 63% powierzchni leśnej, co stanowi największy udział wśród wszystkich krain przyrodniczo-leśnych. Rozmieszczenie typów siedlisk w dzielnicach jest wyraźnie nierównomierne. Najczęściej występuje bór świeży - 53,2%, bór mieszany świeży -19,4%, bór suchy - 8,4%, las mieszany świeży - 7,7%. Bór suchy wykazuje tu największy udział wśród wszystkich krain. Obejmuje duże pola sandrów lub piasków rzecznych i wydm w Borach Tucholskich, Borach Nadnoteckich.

Kraina Wielkopolsko-Pomorska obejmuje tereny rozproszonego występowania buka, czyli na żyznych siedliskach spotykane są zarówno drzewostany bukowe jak i dębowe. Głównymi gatunkami lasotwórczymi są tu: sosna - 87,3%, oba dęby -4%, olsza - 3%, buk - 0,8%. Tworzą one wraz z gatunkami domieszkowymi drzewostany o rozmaitym składzie i udziale w poszczególnych typach siedliskowych lasu. Lasy charakteryzują się najwyższym udziałem drzewostanów sosnowych i małym udziałem drzewostanów dębowych. Potencjalna produkcyjność siedlisk niska, najniższa w kraju - 5,30 m3/ha rocznie. Zasobność drzewostanów niższa niż przeciętna w kraju -136,1 m3ha.

Kraina Wielkopolsko-Pomorska dzieli się na 9 dzielnic przyrodniczo-leśnych:

  1. Dzielnica Borów Tucholskich - lesistość dzielnicy wysoka, najwyższa w krainie - 54,1 %; potencjalna produkcyjność siedlisk i zasobność drzewostanów bardzo niskie. Bory Tucholskie położone są na rozległych polach sandrowych. Prócz sosny, która jest gatunkiem dominującym, bardzo często wśród gatunków domieszkowych o charakterze biocenotycznym spotyka się brzozę, jarzębinę i podszytowy dąb. W 1996 r. utworzono Park Narodowy Bory Tucholskie.
  2. Dzielnica Pojezierza Krajeńskiego - lesistość mezoregionu Równiny Wałeckiej wysoka, natomiast pozostałych przeciętna; potencjalna produkcyjność siedlisk niska, zbliżona do przeciętnej w krainie.
  3. Dzielnica Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego - lesistość niska za wyjątkiem Wysoczyzny Świeckiej, w której jest zbliżona do przeciętnej w krainie; potencjalna produkcyjność siedlisk niska, zbliżona do przeciętnej w krainie. Tereny wybitnie morenowe, na których występują drzewostany sosnowe z domieszką dębu, lipy i sporadycznie buka.
  4. Dzielnica Kotliny Gorzowskiej - lesistość dzielnicy wysoka; potencjalna produkcyjność siedlisk niska, niższa niż przeciętnie w krainie; zasobność drzewostanów również niska i zbliżona do średniej w krainie. Gleby w tej dzielnicy są bardzo ubogie i suche. Występują tu drzewostany sosnowe (ponad 90%). W latach 1922-24 i wcześniej gradacje strzygoni choinówki wielokrotnie niszczyły drzewostany Puszczy Noteckiej, co silnie wpłynęło na degradację siedlisk.
  5. Dzielnica Kotliny Toruńsko-Płockiej - lesistość wysoka, wyższa niż przeciętnie w krainie; potencjalna produkcyjność siedlisk i zasobność drzewostanów niska.
  6. Dzielnica Pojezierza Lubuskiego - lesistość dzielnicy wysoka, potencjalna produkcyjność siedlisk niska, zasobność drzewostanów najniższa w krainie.
  7. Dzielnica Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej -lesistość niska z wyjątkiem mezoregionu Pojezierza Wielkopolskiego, w którym zbliża się do średniej w krainie, potencjalna produkcyjność siedlisk średnia, zasobność drzewostanów zbliżona do średniej w kraju. Cały teren dzielnicy ma charakter nizinny. Jest to obszar wybitnie rolniczy, o małej lesistości. Dominują tu lite drzewostany sosnowe. Na terenie tej dzielnicy położony jest Wielkopolski Park Narodowy.
  8. Dzielnica Krotoszyńska - lesistość bardzo niska, potencjalna produkcyjność siedlisk i zasobność drzewostanów średnie. Gleby są tu bardzo żyzne. Głównym typem siedliskowym w tej dzielnicy jest las świeży, na którym panującym gatunkiem w drzewostanach jest dąb.
  9. Dzielnica Kotliny Żmigrodzko-Grabowskiej -lesistość średnia, nieco wyższa niż przeciętnie w krainie; potencjalna produkcyjność siedlisk i zasobność drzewostanów ogólnie niskie, są jednak nieco wyższe niż przeciętne w krainie.
k/kraina-wielkopolsko-pomorska-iii.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)