Juniperus sabina L. — jałowiec sawina (j. kozacki, j. sabiński)

Niski, rozesłany krzew, rozrastający się szeroko; w starszym wieku do 2—3 m wysokości. Gałęzie cienkie i długie, pokładające się i zakorzeniające, w końcowych odcinkach skośnie odstające od ziemi, gęsto rozgałęzione, miotlaste. Średnica starych krzewów może dochodzić do 20 m i więcej. Pędy pokryte łuskami lub igłami. Igły po 2 w okółku, długości około 4 mm, niebieskawozielone, na górnej stronie łuski bardzo drobne (ok. 1 mm), tępo zakończone, zwykle z gruczołkami, pędy (z łuskami) bardziej okrągłe niż kanciaste. Przy roztarciu wydzielają silny, nieprzyjemny zapach (cecha charakterystyczna), powodowany przez olejek eteryczny, w skład którego wchodzi silnie trujący sabinol.

Krzewy jednopienne lub dwupienne. Szyszkojagody kuliste (5—7 mm), brązowoczarne i zwykle oszronione, skierowane ku dołowi, na krótkich wygiętych szypułkach; dojrzewają w jesieni pierwszego roku lub wiosną drugiego roku; zawierają po 2 nasiona. Jałowiec ten rośnie powoli; jest gatunkiem światłożądnym.

Krzew pochodzi z gór południowo-zachodniej i środkowej Europy: Pireneje, Alpy, Siedmiogród, rośnie na Krymie, Kaukazie, na Uralu, Ałtaju i w Azji Mniejszej. W Polsce znane jest jedno stanowisko naturalne w Pieninach na niedostępnych wapiennych skałach, nad Leśnickim Potokiem, w pobliżu Sokolicy i na Facimiechu. Uważany tam jest za relikt flory trzeciorzędowej, mioceńsko-plioceńskiej.

Jako gatunek zagrożony w Polsce, umieszczony w „Polskiej czerwonej księdze roślin”.