Do najcenniejszych naszych liściastych gatunków przemysłowych należy zaliczyć drewno dębowe. W handlu pod ta nazwą rozumie się wyłącznie drewno dębu szypułkowego i bezszypułkowego, które swoim wyglądem, budową, właściwościami i użytecznością jest praktycznie identyczne. W nazwie handlowej drewna pozostałych dębów zachowuje się nazwę botaniczną.

Drewno dębowe jest na ogół prostowłókniste, dość ciężkie, łatwo łupliwe. Kurczliwość średnia. Jest trudno zapalne. Łatwe w obróbce skrawaniem i gięciem; nadaje się również do robót snycerskich. Poleruje się trudno, barwi się i klei dobrze. Biel dość łatwo nasycalny, twardziel prawie w ogóle nie nasycalna. Wykazuje właściwości ostrzegawcze. Drewno trudne w suszeniu. Łatwo ulega zaskorupieniu, paczy się i pęka (pęknięcia wewnętrzne). Wskutek dużej zawartości garbników pod działaniem związków żelaza i klejów o odczynie zasadowym powstają atramentowe plamy. Z tej samej przyczyny koroduje metale. Twardziel dębu szypułkowego jest nieprzepuszczalna dla cieczy i gazów, i z tego powodu jest cennym surowcem do produkcji beczek na płyny, szczególnie gazowane.

Trwałość bielu drewna dębowego jest bardzo mała. W niekorzystnych warunkach często już po roku ulega rozkładowi. Cecha ta ma jednak ograniczone znaczenie gospodarcze, ponieważ w wyrobach drzewnych biel w tym gatunku jest traktowany jako drewno „niehandlowe”, a więc prawie jak wada drewna. Twardziel drewna dębowego jest bardzo trwała, zarówno w stanie suchym jak i wilgotnym. Drewno dębowe zatopione w wodzie przez kilkadziesiąt do kilkuset lat nabiera stopniowo coraz ciemniejszej, wreszcie prawie czarnej barwy. Drewno takie, zwane czarnym dębem, może odznaczać się mniejszą gęstością, twardością i wytrzymałością niż drewno normalne. Wzrasta natomiast jego kurczliwość i skłonność do pęknięć desorpcyjnych. Czarny dąb stanowi cenny materiał do wyrobu oklein, mebli i galanterii. Drewno czarnego dębu należy przecierać lub skrawać w stanie dużej wilgotności, następnie zaś suszyć bardzo powoli i ostrożnie. Bywa też, że drewno w wodzie twardnieje i tzw. „czarne dęby”, wydobywane z łożysk rzek, są bardzo twarde, barwy niejednokrotnie zupełnie czarnej; do obróbki trzeba używać niejednokronie dłuta kamieniarskiego, (tak, jak do ociosywania kamienia); drewno takie jest bardzo trwałe, można rzec śmiało - niezniszczalne.

W drewnie dębowym na wszystkich przekrojach widać wyraźnie w obrębie drewna wczesnego naczynia zwane w drzewnictwie porami. Umieszczone są one w kilku rzędach na granicy każdego słoja rocznego; na przekroju poprzecznym są one widoczne bardzo wyraźnie gołym okiem jako punkty, względnie otworki. Na przekroju podłużnym naczynia są wyraźnie widoczne jako linie względnie rowki (zagłębienia) rozmaitej długości. Oprócz cechy powyższej, w drewnie dębowym wyróżnić można bardzo szerokie, niejednokrotnie skupione w wiązki promienie drzewne; ta cecha wyróżnia drewno dębu bardzo wyraźnie od drewna innych liściastych.

Słoje roczne są dość wyraźne i przebiegają normalnie w liniach współśrodkowych, zupełnie regularnych. Biel jest stosunkowo wąski, barwy białej z lekkim odcieniem żółtawym; twardziel posiada barwę rozmaitą, od szaro zielonej do brązowo zielonkawej, często z wyraźnym odcieniem różowym. Zawsze odcień zielonawy jest zupełnie wyraźny; na nim wyróżniają się jasnożółte linie promieni drzewnych, silnie błyszczące (twardziel i biel są prawie bez połysku). Charakterystyczną jest również woń drewna dębowego, ostro kwaśna, stosunkowo trwała i bardzo intensywna. Woń ze składów drewna dębowego, zwłaszcza świeżo wyrobionego i przetartego na tartaku, rozchodzi się w promieniu kilkudziesięciu metrów.

Drewno dębiny zawiera stosunkowo bardzo wiele garbnika; zwłaszcza w wieku młodszym ich zawartość jest duża i dochodzi mniej więcej do 5%. Większą ilość garbnika zawiera kora dębowa w wieku młodszym. Z powodu licznych i szerokich promieni drzewnych drewno dębowe jest bardzo dobrze łupliwe; własność ta odgrywa rolę szczególną, ze względu na przydatność drewna do wyrobu klepek.

Zawartość garbnika nadaje dębinie znaczną trwałość i dlatego wraz z dużą wytrzymałością sprzyja używaniu go do celów budowlanych, a szczególnie do budowli wodnych. Dębina jest drewnem twardym i ciężkim, a jednak do obrabiania łatwym. Jeżeli uwzględnimy oprócz tego wysoką wartość opałową drewna dębowego, to dojdziemy do przekonania, że dębinę zupełnie słusznie najbardziej się ceni ze wszystkich naszych gatunków liściastych. Grubsze sztuki dębiny przy większej długości strzały, proste, przedstawiają ogromną wartość i użyteczność.

Obecnie dębina jest ceniona głównie jako drewno okleinowe. Spotyka się często twierdzenia, że ilość tego drewna w lasach naszych jest ograniczona i z trudem wystarcza na zaopatrzenie naszego rynku drzewnego. Wydaje się, że sytuacja jest wręcz odwrotna i znaczna część tego drewna przerabiana jest na tarcicę. Istnieje możliwość korzystnego jego eksportu i sprowadzenia w zamian gatunków tropikalnych urozmaicających nasz rynek meblarski.

Wewnątrz twardzieli starych dębów obserwuje się czasem występowanie bardziej intensywnie zabarwionego drewna na kolor czerwono-brunatny zwany przez brakarzy „spalenizną”. Zmiany te zachodzą najprawdopodobniej pod wpływem grzyba, którego obecność tam została udowodniona. Przebarwione drewno twardzieli ma nieznacznie obniżoną wytrzymałość. Często po przeschnięciu różnica kolorów w obrębie twardzieli zanika. U nas takie drewno jest traktowane jako obarczone zgnilizną i kłody nawet wysokiej jakości łupane są na opał. W innych krajach, m.in. w Anglii uważa się tę cechę za zaletę, umożliwiającą otrzymywanie bardziej urozmaiconych, wzorzystych oklein i elementów meblowych. Dodatkową zaletą jest tu zmniejszenie się tępienia narzędzi przy obróbce drewna i spadek zapotrzebowania na energię do napędu maszyn. Zmiana tradycyjnej kwalifikacji tej cechy jako wady drewna może wpłynąć na zwiększenie na rynku ilości cennego drewna, w tym okleinowego. W świetle badań Katedry Użytkowania Lasu SGGW tak ostre traktowanie tej cechy, jak to obserwujemy w Polsce, zupełnie nie jest uzasadnione.

Znaczna ilość drewna dębowego przerabiana jest w tartakach na fryzy dla meblarstwa i na produkcję parkietów. Przemysł na ten cel poszukuje jednak dębiny lepszej, grubszej. Dębina cienka, bielasta, pochodząca z cięć pielęgnacyjnych i z drugiego piętra drzewostanów nie jest chętnie przerabiana i w dużej ilości przeznaczana jest na drewno opałowe. Wprawdzie może być ona przerabiana na celulozę i płyty wiórowe; obydwa te produkty są jednak wówczas mniej cenione przez użytkowników niż produkty z drewna gatunków iglastych.

Dawniej drewno dębowe było bardzo cenione w budownictwie: na pierwszym miejscu wymienić należy zastosowanie dębiny w budownictwie wodnym i ziemnym na pale mostowe, pale nabrzeżne oraz mosty, śluzy, podkłady kolejowe itp. Dzięki znacznej trwałości drewna dębowego oddaje ono w tym wypadku nieocenione usługi i nie ma innego rodzaju drewna rodzimego, którym można go zastąpić w tego rodzaju budowlach. W budownictwie lądowym używamy dębiny do tych części budynków, które stykają się bezpośrednio z ziemią i jako takie są najwięcej narażone na zepsucie; są to mianowicie: podwaliny budowli drewnianych, belki w piwnicach itp. Oczywistą jest rzeczą, że i w tych wypadkach używane jest najczęściej drewno sosnowe, dębina jest bowiem za droga.

W budynkach murowanych drewno dębowe jest używane do wykańczania wnętrz (parkiety, boazerie, schody), na które dębina jest odpowiednim materiałem. W budownictwie jednorodzinnym dużo drewna zużywa się na wiązania dachowe, na które jest jednak dębina niechętnie stosowana z uwagi na cenę, ciężar i twardość utrudniającą wbijanie gwoździ. Z tego też powodu w budownictwie miejskim nie jest chętnie widziana do zagospodarowania placów budowy (rusztowania, szalunki).

Drewno dębowe z dobrze wykształconą twardziela, było dotychczas cennym źródłem garbników. Tanie garbniki syntetyczne i importowane z tropiku wyparły rodzime garbniki i spowodowały faktyczny zanik ich użycia. Opisane kierunki użycia drewna dębowego powodują, że w handlu istnieje duże zapotrzebowanie na drewno dębowe wysokiej jakości. Drewno gorsze z trudem znajduje nabywców. Ten stan rzeczy, między innymi, jest przyczyną w ostatnim czterdziestoleciu systematycznego pozyskiwania drewna dębowego poniżej etatu i wzrostu udziału dębów w składzie drzewostanów.